Onderwerp: MUZIEK, JEUGD, DANS

22 Maart 2009

Tom Tom Club: make some noise!

 
Door Annette en Daan Stokman met foto's van Tom Tom Club

Op 17 maart stroomt de foyer van het jeugdtheater De Krakeling in Amsterdam vol. Het publiek bestaat voor een groot deel uit scholieren (12+), hun begeleiders en enkele groepjes volwassenen. Op het programma staat de Tom Tom club, die nadat ze 2 keer in dit theater gespeeld hebben,  het land in gaan en dan vooral de grotere theaters aandoen.

De Tom Tom Club bestaat uit percussionist Ben Walsh, scratch-master DJ Dizz1 en wereldkampioen beatboxen Tom Thum die, samen met vier jongens opgeleid in het Flying Fruit Fly Circus in Sydney, een weergaloze show gaan neer zetten. In augustus 2007 maakten deze 7 jonge Australische talenten hun internationale debuut in het Edinburgh Fringe en zetten daar, aldus de recensies,  meteen de zaal op z’n kop. We zijn benieuwd of ze dat hier ook gaan waarmaken.

De zaal waar de voorstelling gaat plaatsvinden is klein maar gezellig. De scholieren zijn aan het kletsen en overleggen hoeveel verplichte voorstellingen ze nog moeten zien voor hun vak CKV.
Dan breekt er een spetterende show los met spannende acrobatiek, hip hop elementen en fantastisch drum- en scratch werk. Het voelbaar enthousiasme van de artiesten slaat meteen over op het publiek. Binnen 5 minuten is het publiek aan het joelen, klappen en juichen. Als Ben Walsh (de percussionist) dan ook nog eens aan het publiek vraagt om vooral niet stil te blijven zitten maar de artiesten te blijven aanmoedigen, is de toon gezet. ‘Amsterdam make some noise!’

Leuk aan deze voorstelling is dat fantastisch opzwepende ritmes en muziek worden gecombineerd met visueel spektakel. Zo is de scratch tafel via een videoscherm te zien zodat we precies kunnen volgen hoe DJ Dizzl zijn geluiden maakt. Ook is er een solo van Ben Walsh waarbij een trommel uit het plafond naar beneden komt en hij zowel links, rechts, op de grond als boven zich een trommel heeft, waardoor het lijkt alsof hij al drummend zit te jongleren.
De show is al goed op gang als beatboxer Tom Thum verschijnt. Er wordt nadrukkelijk uitgelegd dat er geen sprake is van trucs en dat alles wat je hoort alleen geproduceerd is met de stem van Tom Thum en een microfoon. Sirenes, scratchen, trompetten, krassen in de plaat, de Australische didgeridoo en nog veel meer geluiden en instrumenten passeren de revue en niet van echt te onderscheiden. Daarnaast lukt het hem ook om in zijn eentje melodie en ritme te combineren o.a. met het nummer ‘Beat it’ van  Michael Jackson. In één woord fenomenaal! Om mij heen hoor ik de verbazing door het publiek gaan. ‘Hè, hoe doet hij dat?’

De rest van de voorstelling houdt de Tom Tom club de variatie er in. Afwisselend ligt de ene keer meer het accent op de acrobatiek, dan weer op het scratchen of percussie en later weer op het beatboxen.

De 4 acrobaten laten spectaculaire stunts zien, die in een circus niet zouden misstaan. Echter doordat de begeleiding in muziek modern is en ze de meer traditionele acrobatiek mixen met  hip hop moves, breaks, en flips slaat hun act veel meer aan bij de jongeren en betrap ik mezelf er op dat ik als vijftiger net zo enthousiast zit mee te klappen als de scholieren naast mij.
In de loop van de show laten de acrobaten veel zien: salto’s al of niet vanuit stilstand, handstanden op één hand, het ‘overgooien’ van acrobaten van de één naar de ander, 3 man hoge torens maken en dat alles schijnbaar moeiteloos. Soms hou je je hart vast omdat ze rakelings langs elkaar vliegen b.v. als de één een salto achterover maakt en een ander tegelijkertijd een aantal centimeter boven hem een zweefkoprol maakt. Ook is er een act met trapeze linten waarbij één van de acrobaten op een moment deels over het publiek heen zweeft. Schijnbaar moeiteloos rolt de acrobaat zich op verschillende manieren via de linten omhoog en komt op even zoveel manieren weer naar beneden, b.v. naar beneden rollen of een vrije val. Als laatste is er een act met een wip. Onder het motto ‘what goes up must come down’ vliegen de acrobaten de lucht in voor hun salto’s en flips.

Ben Walsh blijkt een voorliefde te hebben voor aparte al dan niet zelfgemaakte instrumenten. Zo laat hij ons kennismaken met een koffertje waar een instrument in zit. Het blijkt een  instrument te zijn van 30 jaar oud, wat er uit ziet als een soort uitvergroot plectrum met een aantal knoppen, een ‘omnicord’. Hij laat een aantal lieflijke tonen horen en zegt dan ‘ik merk het al jullie zijn nog niet erg onder de indruk, maar wacht maar ik en mijn omnicord gaan de hip hop voor altijd veranderen’. Vervolgens speelt hij de sterren van de hemel met zijn omnicord, begeleid door DJ Dizzl op de scratch tafel. De hip hop muziek gespeeld met het omnicord slaat in als een bom en hij krijgt een daverend applaus. Ook heeft hij een achtkantig drumstel zelf gemaakt, waarbij ook nu weer niet alleen drums op de vloer staan maar ook boven en opzij van hem. Hij geeft een ongelooflijk knappe drumsolo weg in zo’n razendsnel tempo dat het publiek het haast klappend niet bij kan houden.

DJ Dizzl doet het fantastisch op zijn scratch tafel en blijkt ook nog erg goed te kunnen drummen, waarmee ook hij zijn veelzijdigheid bewijst. Zo nu en dan lijken hij en Ben Walsh hele gesprekken te houden via hun instrumenten. Op een gegeven moment vertelt DJ Dizzl een verhaal om aan te geven hoe knap maar vooral ook risicovol het werk van de acrobaten is. Hij vertelt dat hij zelf vroeger ook altijd stunts deed b.v. op zijn skateboard en dat hij dacht dat er nooit iets fout kon gaan. Tot op een dag hij in een zwembad wilde duiken en vergat te kijken of het wel diep genoeg was. Hij klapte met zijn hoofd op de bodem, kon niet meer bewegen en bleek gebroken ruggenwervels te hebben. Hij laat het publiek zelfs zijn röntgenfoto zien. Hij geeft aan hoeveel geluk hij heeft gehad dat hij nu weer rond loopt en waarschuwt dat je dus maar één seconde niet goed op hoeft te letten en daar heel ernstige gevolgen van kan ondervinden. Ik weet niet of DJ Dizzl dit vooral verteld heeft vanwege het jonge publiek van deze avond, maar de waarschuwing om goed op te letten als je gaat stunten is een goede zeker na een voorstelling als deze.

Beatboxer Tom Thum laat een onvergetelijke indruk achter. Hij doet een beatbox battle in zijn eentje en blijkt ook nog eens zeer goed te kunnen zingen. Hierbij vervormd hij soms het geluid van zijn stem door met zijn vuist zachtjes op zijn keel te tikken. Hij laat fantastische geluidseffecten horen die eigenlijk niet te beschrijven zijn, maar die je zelf moet komen horen en zien. Volgens mijn collega verslaggever klinken zijn ‘drumsolo’s’ beter dan de die van de beste drummer. Leuk is dat  Tom Thum zelf zo zichtbaar plezier heeft in het optreden. Dit werkt zeer aanstekelijk.

Op een gegeven moment bouwt hij met behulp van opname apparatuur een heel orkest op. Hij begint al beatboxend het eerste instrument weer te geven en voegt dan een tweede toe terwijl de eerste via de opname apparatuur wordt afgespeeld. Dit breidt hij steeds uit tot je uiteindelijk het hele orkest hoort. Erg indrukwekkend.
Ook laat hij samen met DJ Dizzl horen hoe zijn stemgeluid klinkt via de scratch tafel.

De voorstelling als geheel is wervelend, gevarieerd en spectaculair. Het publiek valt van de ene verbazing in de andere en wordt steeds betrokken bij wat op het toneel gebeurt.
Van Cultuurpodium.nl  waren we er met twee verslaggevers: één van 17 jaar en één van 50 jaar. Beiden hebben we ontzettend van de voorstelling genoten. Van ons had het nog wel langer mogen duren. Onze verslaggever van 17 vond het zelfs de beste voorstelling die hij ooit voor Cultuurpodium heeft gezien. Aan de reacties om ons heen te horen waren we daar niet alleen in. Ik denk dat weinig scholieren deze avond als een ‘verplicht’ CKV-onderdeel hebben ervaren. We sluiten ons dan ook van harte aan bij de recensie van The Advertiser ‘Als je niet applaudisseert, klapt, juicht, fluit en mee stampt op de beat, dan heb je het niet begrepen’. (vertaald uit het engels).

Tom Tom Club is vanaf 16 maart 2009 tot en met 9 april 2009 in de Nederlandse theaters te zien. Belangrijk daarbij is nog te vermelden dat in jeugdtheater de Krakeling niet alle acts uitgevoerd konden worden vanwege de beperkte mogelijkheden van deze zaal. In de theaters zal de voorstelling dus uitgebreider zijn dan in dit verslag. Een absolute aanrader voor jong en oud(er).

De complete speellijst te zien is op www.ruuddegraaf.nl