Onderwerp: DANS
28 April 2007
La Sylphide door Het Nationale Ballet
Door Rina Sanders met foto's van Angela Sterling (klik voor vergroting)
Gezien in het Lucent Danstheater in Den Haag op 25 april 2007
La Sylphide ging in 1832 in première in Parijs en is bekend als het eerste romantische ballet. Het Nationale Ballet laat tijdens de voorstelling La Sylphide twee uitvoeringen zien. De choreografie van de Italiaan Filippo Taglioni (1777-1871) èn het hedendaagse antwoord op dit ballet door Krzysztof Pastor in Visions at Dusk. Krzysztof Pastor is een van de twee choreografen van Het Nationale Ballet.
La Sylphide speelt zich af in een dorp in Schotland. Drie personages komen uit de volkse gewone wereld: de boerenzoon James, zijn verloofde Effie en haar bewonderaar Gurn. De dorpsheks Madge vertegenwoordigt met haar magie de slechte bovennatuurlijke wereld, terwijl de sylphides als goede luchtgeesten de hogere waarheid van de bovennatuurlijke wereld symboliseren. Het verhaal begint met de avond voor de huwelijksdag van James en Effie. Als James bij het haardvuur slaapt, verschijnt een sylphide. James wordt verliefd op haar. De sylphide is echter niet zichtbaar, niet voor James en niet voor de anderen. Daarom vraagt James hulp aan Madge, de dorpsheks. James heeft Madge echter beledigd, hij wilde haar weigeren bij een feest. Madge neemt wraak en geeft James een betoverde sjaal. Als James de sjaal omdoet bij de sylphide, vallen haar vleugels af en sterft zij. Het hart van James is gebroken. Tijdens de afwezigheid van James heeft Effie besloten te trouwen met Gurn. Dit is de nekslag voor James, hij sterft. Tot zover het verhaal van klassieke stuk.
De voorstelling begint met de wereldpremière van Visions at Dusk. We zien een designstoel op het podium. De moderne James heeft bezoek van zijn vrienden. Een van de vrouwelijke gasten trekt in het heel bijzonder zijn aandacht. Zij vertrekt echter met een vriend van James. James droomt over haar en ook over de andere gasten, ze verschijnen in wisselende koppels. In een volgende werkelijke ontmoeting probeert hij weer haar aandacht te trekken, wat niet lijkt te lukken.
De verschillende koppels laten zichzelf op verschillende manieren zien, wat zou kunnen wijzen op hun onderlinge relatie. De bewegingslijnen zijn harmonieus en aanvullend, maar soms ook spannend en liefdevol. Het is een lichtspeels stuk waarin steeds bijzondere poses te zien zijn, die voor een glimlach op je gezicht zorgen. Het afsluitende beeld van Visions at Dusk is gelijk aan het begin van La Sylphide. Een hele mooie overgang van de hedendaagse wereld naar de romantiek van bijna twee eeuwen geleden.
We zien weer de stoel, maar nu bij het haardvuur in een Schotse kamer. Het decor en de kostuums laten wat dat betreft niet veel te raden over. Ook de mimiek van dansers en de muziek maken van La Sylphide een hele toegankelijke voorstelling. Deze duidelijkheid is typisch is voor romantische balletten. Door de vaart van het verhaal, de dynamiek van de gezamenlijke dansen en de knappe spitzenpassen is er geen sprake van saaiheid of voorspeelbaarheid. De decortechnische vondsten rondom het verdwijnen en bewegen van Sylphide zijn erg verrassend. Ook vallen de vele verschillende Schotse sokken van de dansers op, wat erg grappig is.
Hoewel het verhaal veel moeilijke momenten voor James oplevert en hij sterft, blijft er gevoelsmatig geen tragiek hangen. Bij een voorstelling met zulke directe elementen is dat toch bijzonder. De uitvoering van La Sylphide door het Nationale Ballet is een feest om naar te kijken. De werkelijk spectaculaire sprongen van Artem Yachmennikov zijn echt geweldig om te aanschouwen. La Sylphide is een aanrader voor iedereen die een typisch romantisch ballet wil ervaren van hoge kwaliteit.
Nationale Ballet - website
choreografie Visions at Dusk - Krzysztof Pastor
muziek Visions at Dusk - Witold Lutoslawski (collage)
choreografie La Sylphide - Dinna Bjørn (naar August Bournonville)
muziek La Sylphide - Herman Løvenskjold
muzikale begeleiding - Holland Symfonia o.l.v. Patrick Flynn