Onderwerp: WERELDMUZIEK, JAZZ
26 Mei 2006
Gipsy jazz in Bimhuis
Door Marina den Hartog
Het is op 24 mei niet de eerste keer dat K ¡lm ¡n Balogh & the Gipsy Cimbalom Band in het Bimhuis speelt; de programmakrant vermeldt dat deze groep onder leiding van cimbaalspeler K ¡lm ¡n Balogh in november 2004 tijdens de Budapest Nights de zaal in extase heeft weten te brengen. Vanavond gebeurt hetzelfde. Het publiek kent de groep en laat dat geregeld blijken. De musici spelen zowel een heel herkenbaar als ook verrassend repertoire met invloeden van ver over de landsgrenzen van Hongarije, uit genres als jazz, ragtime, klezmer, flamenco, funk en latin. De avond in het Bimhuis maakt deel uit van een reeks concerten van het 10e International Gipsy Festival dat van 20 tot 28 mei plaatsvindt in diverse steden, met als hoogtepunt de afsluiting op zondag 28 mei in de Interpolistuin in Tilburg. Voor K ¡lm ¡n Balogh en zijn groep vormt de instrumentale zigeunermuziek uit de Balkan het vertrekpunt op basis waarvan ze werkelijk alle kanten uit kunnen.
In het nummer waarmee de groep opent, klinkt in eerste instantie de sfeer van de Balkan, maar geleidelijk zijn er onmiskenbaar steeds meer jazzinvloeden hoorbaar. Klassieke composities, bijvoorbeeld van Katchatoerian, worden afgewisseld met bewerkingen van bekende ‘westerse’ nummers die naadloos over lijken te gaan in oorspronkelijke melodieën. Bij de eerste nummers loopt het nog niet helemaal soepel bij de blazers en de violist. Geleidelijk valt alles op zijn plek en wordt het een sfeervol concert met heel subtiele momenten en prachtige harmonieën. De groep heeft de afgelopen jaren regelmatig concerten buiten Hongarije gegeven. Dat is te horen. K ¡lm ¡n Balogh vertelt over een ontmoeting met een Braziliaanse basspeler die hem inspireerde voor een prachtig cross-over arrangement op basis van een Schotse melodie. Dat zijn nog eens uitstapjes. Luisterend naar dit nummer ga je echt op reis naar nieuwe bestemmingen! K ¡lm ¡n Balogh is een geweldige cimbaalspeler die op subtiele en enthousiasmerende manier aanwijzingen geeft aan zijn medemusici. Hij is afkomstig uit een oud geslacht van bekende cimbalomspelers en ontving al op jonge leeftijd, in 1985, een Hongaarse onderscheiding als 'Young Master of Folk Arts'. Vanwege zijn voortreffelijke beheersing van de traditie in combinatie met zijn vernieuwende aanpak wordt hij gezien als een grootmeester. K ¡lm ¡n Balogh is een zeer sympathieke musicus die in de pauze op het podium met het publiek staat te praten en uitleg geeft over zijn instrument. Wat is een cimbalom? De concertcimbalom is een typisch Hongaars instrument dat met stokjes wordt bespeeld en het bereik heeft van een piano. Het is van origine een tamelijk klein Perzisch instrument dat in de Middeleeuwen in Europa arriveerde en voornamelijk in Balkanlanden werd gebruikt. Eind 19e eeuw begon men in Hongarije de eerste concertcimbaloms te bouwen. Een cymbalon heeft meer percussieve mogelijkheden dan een piano en kan uitstekend gebruikt worden om een band ritmisch aan te sporen. Ook is het een fabelachtig solo-instrument. K ¡lm ¡n Balogh benut beide mogelijkheden op een virtuoze manier. K ¡lm ¡n Balogh “ cimbaal Péter Bede “ altsaxofoon Ferenc Kov ¡cs “ trompet/viool Frankie Lato “ viool Mih ¡ly György “ gitaar Csaba Nov ¡k “ basgitaar Nog meer zigeunermuziek kunt u beluisteren op 28 mei op het Gipsyfestival in Tilburg. Het programma en overige detaisl vindt u hier.