Onderwerp: TONEEL
4 April 2009
Antigone – Kreon – Oidipous: de Grieken waren hun tijd ver vooruit
Door Sabine Sabelis met foto's van Sanne Peper en Jan Versweyveld (klik voor vergroting)
Thibauld Delpeut houdt, met behulp van de Griekse tragedies Antigone – Kreon – Oidipous, ieder familielid een spiegel voor. Regisseur Thibauld Delpeut wil met zijn bewerking van Sofokles’ Thebaanse tragedies - ‘Antigone’, ‘Oidipous Tyrannos’ en ‘Oidipous in Kolonos’ – voor Toneelgroep Amsterdam 2, laten zien hoe daden doorwerken in verschillende generaties. Maar ook hoe liefde en haat (ook nu nog) niet zonder elkaar kunnen.
Vooraf aan de voorstelling was de gelegenheid tot een inleiding op de voorstelling. Hierin wordt door de dramaturg en twee van de acteurs iets dieper ingekeken op de drie verhalen en laten ze je duidelijk zien waar de verbintenis zit in de drie verhalen, en hoe de rollen door het spel heen lopen.
De uitleg over het inhoudelijke verloop van de voorstelling kan goed helpen het verhaal nog beter/sneller te begrijpen. Het geeft ook meer inzicht in de tragedies die de Grieken vroeger schreven en hoe dit ook nu nog actuele vraagstukken zijn. Maar zonder de inleiding is de voorstelling extra spannend door de onverwachte (voor niet Sofokles-kenners) wendingen in het verhaal. Voor beide ‘varianten’ van bijwonen van de voorstelling is iets te zeggen.
Gedurende de voorstelling ga je je als publiek zijnde geleidelijk aan een Thebetaan voelen, door de rechtstreekse toespraken van Antigone, Kreon en Oidipous via de podiumbrede projectie. Je voelt je genoodzaakt Oidipous te beschermen tegen de waarheid die hem om de oren zal slaan. Kreon wil je ook in bescherming nemen, maar dan tegen zijn eigen ondergang en Antigone verdient bescherming tegen al het leed dat haar wordt aangedaan door haar eigen familie.
Het gaat twee uur lang hard tegen hard. Gevoelens worden niet gespaard, pure lust vliegt over het toneel en er worden letterlijk rake klappen uitgedeeld. Het stuk bestaat drie verschillende tragedies met verschillende rollen die aan elkaar gekoppeld zijn door familiebanden. Die buitelen door en over elkaar heen en lopen letterlijk en figuurlijk door elkaar. Desondanks is het een mooi vloeiend stuk waarin je wordt meegenomen van de ene onthulling naar de ander. Alle acht acteurs (ongeacht de grootte van hun rol) zetten hun stuk van het verhaal zo sterk neer dat je om geen enkele acteur heen kunt. Ondersteund door de muziek en geprojecteerde beelden wordt alles meer naar het hier en nu getrokken.
Als je dit stuk hebt gezien dan wordt je duidelijk dat de Grieken hun tijd ver vooruit waren met hun tragedies. Het laat zien hoe de Griekse oudheid destijds al bezig wat met dezelfde (familie)dilemma’s als waar wij momenteel mee worstelen. Alleen lijken deze in die tijd vergroot door de extremiteiten die getoond worden. Een regisseur als Delpeut weet de zware Griekse kost hun oorspronkelijke jas te laten behouden maar samen met alle acteurs weet hij het publiek van jong tot oud te boeien. Het spel is verstoken gebleven van lange monologen en uitgebreide dialogen tussen de (hoofdrol)spelers. Deze zijn kort en heel krachtig en dekken volledig de lading die je, zonder de randverschijnselen, toch alle details laat weten. Spannend is hoe veel openbaringen niet letterlijk gezegd worden maar het de optelsom vormen die de kijker/belever het verhaal volledig laten snappen.
In het publiek zaten veel jongeren van het Stedelijk Gymnasium, na afloop hoorde je ze vol lof spreken over de personages en acteurs. Een jong publiek weten te boeien met Griekse tragedies in toneelvorm lijkt d.m.v. een goede regisseur en acteurs een zeer haalbare taak. Antigone – Kreon – Oidipous haalt het stigma dat Griekse tragedies zware, ingewikkelde kost zijn op een mooie manier weg.
Spel: Barry Atsma, Jacob Derwig, Fred Goessens, Janni Goslinga, Hadewych Minis, Celia Nufaar, Alwin Pulinckx, Elise Schaap regie & muziek: Thibaud Delpeut van: Sofokles vertaling: Janine Brogt bewerking: Janine Brogt, Thibaud Delpeut
Antigone – Kreon – Oidipous speelt nog tot en met 10 april in de Toneelschuur in Haarlem.
Links:
www.toneelgroepamsterdam.nl
www.toneelschuur.nl