Onderwerp: MUZIEK, ALGEMEEN, WERELDMUZIEK
6 Augustus 2017
Slagwerk en sax kenmerken eerste dag Jazz Middelheim 2017
Tekst en beeld: Ronald Rijntjes
Op donderdag 3 augustus is alweer de 36e editie van Jazz Middelheim 2017 van start gegaan. De zon kwam door en de kleedjes werden op het gras in het Antwerpse Park den Brandt neergelegd om vervolgens te gaan genieten van een heerlijk aantal jazzconcerten. Jong en oud is hier te vinden. Op het terrein staan een tweetal tenten, het hoofdpodium (Main Stage) en de Club Stage, waar om de beurt een concert te zien is. Op de Clubstage is elke dag een artiest te zien die vier optredens geeft met telkens een andere formatie. Deze dag was voor pianist Jozef Dumoulin.
Artist in Residence drummer Mark Guiliana mocht het spits afbijten op het hoofdpodium. En dat deed hij voortreffelijk. Met zijn jazzkwartet trok hij het publiek naar zich toe. De composities zitten goed in elkaar, van uptempo tot ballad en van en vol tot een klein intiem geluid. Elke muzikant krijgt daarnaast de ruimte om zich van zijn beste muzikale kant te laten zien met een uitgebreide solo.
Energiek
Het is mooi om te zien dat een drummer de band leid, maar ook weer niet. Het is namelijk saxofonist Jason Rigby die het verhaal vertelt. De drums, piano en contrabas staan achter hem om de juiste begeleiding te geven en tevens energie. Want dat spat van deze formatie af. Energiek en vol diepgang worden hier muzikale pareltjes ten gehore gebracht. Alle registers van de instrumenten worden bespeeld. Het is een dynamisch schouwspel dat de luisteraar geserveerd krijgt.
Met als resultaat een set moderne jazzmuziek met spannende ritmes en ontmoetingen tussen de piano en sax, bas en drums en alles bij elkaar. Het is geen standaard werk dat hier gespeeld wordt, maar goed doordachte stukken die de luisteraar prikkelt. Sterke saxofoonsolo’s waarbij de sax op elke plek wel te horen is. Van hoog naar laag, puntig en dan weer lange tonen. Zijn tenorklank is vol van geluid dat naadloos aansluit op de rest.
En dan is Mark Guiliana natuurlijk ook niet zomaar iemand. Hij drumt met veel passie. Niet te hard en niet te zacht. Hij doseert zijn spel. Hard waar nodig en zacht waar het kan. Een drummer die zijn weg weet te vinden tussen de andere instrumenten door. Een concert om nog lang van na te genieten.
Improvisatie
Dan is het aan pianist Jozef Dumoulin die de Club Stage voor deze dag voor zichzelf heeft. Hij begint deze dag met een duo. Zijn collega-pianist Benoit Delbecq gaat de strijdt met hem aan in een onbekend spel. Improvisatie en elektronische geluiden. Hierin zijn geen afspraken gemaakt. Het spel zal zichzelf moeten gaan lijden. En dat deed het ook zeker. Er klinkt een ondefinieerbare compositie, waarbij de piano een dialoog aan gaat met de Fender Rhodes. Er klinkt af en toe een korte melodie die vervolgens beantwoord wordt met digitale geluidjes. Een nummer met veelal open eindes. Later op de avond zal hij nog een drietal andere projecten laten zien en horen, waarbij tevens de vrije improvisatie centraal staat.
Hierin gaat hij onder andere samen met zangeres Kamilya Jubran en percussionist Eric Thielemans de samenwerking aan. Zij met haar teksten en de oud en daarbij klinken dan aparte percussie instrumenten van Thielemans. Niet alleen trommels, bellen en een grote trom komen aanbod, maar ook een blikje Cola zal van zich laten horen. Knap is dit soort muziek wel, maar om het daadwerkelijk ook echt te begrijpen is een tweede. Het is veelal erg vrij en dat zorgt voor af en toe een heldere lijn, maar in hoofdlijnen blijft het muzikaal-spel troebel.
Urban exploring
Bij de Belgische drummer Antoine Pierre is dat niet aan de orde. Met zijn uitgebreide band laat hij jazz en wereldmuziek samensmelten. De muziek die hij maakt laat zich inspireren door verschillende gebouwen uit de stad Antwerpen. Een soort muzikale urban exploring. Waarbij de muzikale talenten de hoofdrol spelen. De blazers en gitarist Bert Cools spelen hierin een belangrijke rol. Zij laten de muziek spreken. Met daarbij sterke dialogen tussen de muzikanten.
Pierre neemt het publiek mee op een muzikale reis langs verschillende plekken in de stad. Van nieuw tot oud. En dat kenmerkt zich door de mix van ruwe nummers en de wat frisse en vlotte melodieën die langskomen. De stukken zitten goed in elkaar. Thema’s worden stevig ondersteund door de ritmesectie en worden even los gelaten zodat de solist van zich kan laten horen in sterk solospel. De nog best jonge bandleden leggen de lat hoog, want wat zij spelen is van hoge kwaliteit. Een band en drummer om zeker in de gaten te houden.
Dreams
Saxofonist Joshua Redman neemt vervolgens het stokje over. Hij is op Middelheim met zijn Still Dreaming kwartet. Die een ode brengt aan het bekende jazzkwartet Old and New Dreams uit de jaren zeventig en tachtig. Hierin speelde Dewey Redman, de vader van Joshua. Maar ook Charlie Haden, Don Cherry en Ed Blackwell. Op deze wijze wil hij nu weer even terug naar die tijd en dat doet hij met erg goede muzikanten om zich heen. Op cornet heeft hij Ron Miles meegenomen, achter de contrabas staat Scott Colley en op drums niemand minder dan Brian Blade.
Met dit kwartet laat hij eens iets anders van zichzelf zien en horen. We kennen hem natuurlijk van zijn modern-creative stijl, maar nu is dat even ingeruild voor de pure jazz-kant. Ze spelen hiervoor stukken van zijn vaders kwartet en die van Ornette Coleman. De bandleden waren namelijk allen de begeleiders van altsaxofonist Ornette Coleman. Dit is te horen in zowel het spel als de composities. Ze zitten goed in elkaar, strakke ritmes worden afgewisseld door sterke solo’s. Dynamiek speelt hierbij een belangrijke rol.
Boventonen
Redman’s spel staat als een huis en hij schut de ene na de andere solo zo uit zijn mouw, alsof het niets is. Hij speelt vanuit het lage als hoge register. Geen enkele noot wordt gespaard. En dat is nog niet alles, want zelfs de boventonen komen met gemak in deze solo’s naar boven. Naast Redman mochten de andere heren zich ook uitleven in hun solo’s, waarbij Colley de contrabas hard liet werken in het nummer ‘Walls and Bridges’. Heerlijk om deze energieke band te zien spelen. En bijna vergeten muziek weer een nieuw leven te geven.
De avond werd afgesloten door tenorsaxofonist en fluitist Charles Lloyd & The Marvels. De Amerikaanse saxofonist heeft al op menig albums zijn toon gezet. En nu staat hij samen met de Marvels op het podium. Dit concert is wel even iets anders dan de goed doordachte jazznummer. The Marvels, bestaande uit een viertal mannen die Amerikaanse ‘volk’ muziek spelen, laten zich samenkomen met Lloyd. Alleen wat er dan ontstaat is niet echt spektakel.
Rake klappen
De arrangementen zijn vrij vlak. Dit komt met name door de steelgitaar, die bespeeld wordt door Greg Leisz. Gitarist Bill Frisell fietst daar doorheen en Charles Lloyd legt zijn fijne saxofoongeluid daarbovenop. Helaas wordt het dan bijna eerder Amerikaanse folkmuziek dan jazz. Er worden door Llod nog wel rake klappen uitgedeeld in zijn solo’s, maar over de grote linie blijven de nummers vlak en wordt het eerder poppy dan jazz. Helemaal de nummers waarin de fluit te horen is. Het ritme gaat dan in een vrij rustig tempo, waardoor de thema’s niet meer energiek blijven. Dat is jammer, want Lloyd heeft zeker wel meer in zijn mars.
Desalniettemin heeft de openingsavond een gevarieerd muziekaanbod dat voor ieder wat te bieden heeft. Het publiek kon naast de muziek ook nog genieten van diverse foodtrucks, lekkere bieren en andere versnaperingen. Dit jaar was er voor het eerst de Jazzton, een betalingssysteem dat via een pasje gaat. Hierdoor heeft de bezoeker van Jazz Middelheim geen munten meer op zak, maar kan er betaald worden met een pasje. Ook al was de opkomst niet al te hoog, een sfeervolle opening van deze 36e editie was het zeker wel. Lees hier het verslag van de zaterdag.
