Onderwerp: LOCATIETHEATER, OEROL
14 Juni 2017
Windstilleven in 4800 seconden
Door Youetta Visser met foto's van Sandra van Kampen
Collectief Walden neemt in Windstilleven de toeschouwers mee op een wandeling langs duinen, wetenschappelijke theorieën en theatrale ervaringen. Het thema is het verstrijken van de tijd. Is tijd een hard natuurwetenschappelijk gegeven, zoals Einstein beweerde, elke seconde even lang en op zichzelf staand? Of veel meer een menselijke ervaring, zoals de Franse filosoof Bergson hem tegenwierp in hun grote ruzie in 1922? Een zomer duurt immers als je jong bent eeuwig en op latere leeftijd veel korter. ‘Windstilleven’ laat bezoekers op verschillende manieren kennis maken met tijd. De wetenschappelijke en theatrale delen staan los van elkaar, afwissellend een dotje theorie en dan weer een ervaring. Toch vormt Windstilleven een geslaagde en knappe voorstelling.
We beginnen bij het begin. Eerst leveren we allemaal onze horloges, smartphones en camera’s is. Onthand. Tijdloos. Eens kijken hoe we nu de tijdspanne van de voorstelling, exact 4800 seconden, ervaren. De tocht voert in twee groepen langs een donkere kubus, twee duinkuilen en een pad met cijfers. Het lijkt zo simpel als het er eenmaal staat. De kubus sluit zich om de krappe tribune met 40 mensen. Donker. Een basklarinettist speelt. Kunnen we tijd bepalen zonder visuele input, met alleen ons gehoor als kompas? Als een klein luikje opent, blijken we ineens in een grote camera te zitten, uitkijkend op de omgeving. Daarna het pad. Het voert ons langs leeftijden, de eerste jaren lang en dan de tussenpozen steeds korter. Het neemt toeschouwers mee langs jongeren naar de eigen leeftijd, waar ouderen weer passeren om verderop plaats te nemen bij het paaltje dat hún leeftijd markeert. Zo voelt leeftijd. Alle jaren voorafgaand draag je in je mee. Net als Bergson beweerde.
Tussendoor krijgen we van begeleiders in pak uitleg. Over Einstein dus en Bergson. En over Proust, die in zijn reeks ‘A la recherche du temps perdu’ minitieus verslag deed van zijn leven. Een dotje lezing, een dotje ervaring. Waarom Windstilleven dan toch zo’n mooi geheel vormt? Omdat het idee erachter helder is en de uitvoering professioneel en strak. Aan veel details is gedacht, ieder houdt zijn rol. Geen enkele ruis in deze 4800 seconden. Windstilleven is ervaring om vast te houden.