Onderwerp: TONEEL
19 Januari 2015
Haperende mensen in het digitale tijdperk
tekst: Youetta Visser beeld: Melanja Palitta
'Houd altijd en overal contact', zo prijst Skype zich aan, als een van de succesvolle manieren om via internet met anderen te communiceren. Het biedt zeker uitkomst voor familie en vrienden op afstand. Maar hoe beinvloeden deze en andere digitale verbindingen onze communicatie, hoe beleven anderen jou vanuit de verte? Deze vraag vormt het uitgangspunt van de intrigerende voorstelling 'Verte', van Iris van der Ende en Bart van de Woestijne. Een korte theatervoorstelling vol haperingen.
In 'Verte' ziet het publiek twee glazen schermen waarachter een man en een vrouw trachten met elkaar te communiceren. Intrigerend is dat ook in het theater de aantrekkingskracht van deze 'beeldschermen' werkt; we worden meegezogen in een digitale werkelijkheid, die de meesten herkennen van eigen gebruik. 'Iris, ben jij daar?' Geconcentreerd spelen de twee jonge makers de gesprekken vol digitale vertragingen, waardoor de een al reageert op de ander terwijl deze nog doorspreekt. Het gesprek bestaat al snel uit een verzameling losse, elkaar hoogstens schampende zinnen. Zo probeert Van de Woestijne iets te vertellen over de inhoud van zijn studie; het blijkt te moeilijk voor Skype. Ook de opmerking van Van der Ende, dat het eigenlijk heel slecht met haar gaat, verwatert in de zee van pogingen tot contact. De vertraagde beelden, die Van der Ende met grote precisie acteert, roepen eerst vrolijkheid bij de toeschouwers op, maar de wanhoop sijpelt al snel door.
Bij 'Verte' ondervindt het publiek aan den lijve hoe gebrekkig onze digitale communicatie is. Het voelt ook ongemakkelijk om deze wereld, die meestal thuis een eigen leven leidt, te delen met de overige kijkers. Maar het gaat verder, 'Verte' blijft niet hangen in een verhaal over haperende technologie. De jonge theatermakers gingen niet over een nacht ijs. Zo onderzocht Van den Ende zelfs de geschiedenis van de communicatie op afstand. En beide theatermakers lazen filosoof Byung-Chul Han, over de noodzaak van afwisseling tussen verte en nabijheid in communicatie tussen mensen. Juist deze grondigheid geeft diepte en maakt van 'Verte' een geslaagde voorstelling, waarin ook de vraag naar de haperende mens in beeld komt. Als Van de Woestijne uit beeld stapt en zich geheel toont, inclusief al zijn onvolkomenheden, lijkt Van der Ende niet geinteresseerd. Willen en kunnen we wel meer van de ander zien, of houden we het liever bij de kleurrijke werkelijkheid van het beeldscherm?