Onderwerp: WERELDMUZIEK, MUZIEK, MUSICAL
3 November 2009
Ubuntu centraal thema in Amandla! Mandela
Door Mieke Kreunen met foto's van Joris van Bennekom en Mieke Kreunen
Na het zien van de wereldpremière Amandla! Mandela, de voorstelling over het leven van Nelson Rolihlahla Mandela, ging ik naar huis met de vraag waarom deze voorstelling eigenlijk een musical wordt genoemd. Ik zag namelijk een prachtige muziektheater voorstelling over het veelbewogen leven van Mandela die met zijn strijd tegen de apartheid niet alleen Zuid-Afrika maar de hele wereld heeft beroerd maar wat mij betreft mag het etiket 'musical' er af.
In Amandla! Mandela wordt meer dan zestig jaar van het leven van Mandela in beeld gebracht, vanaf de tijd dat hij al klein Xhosa jongetje leerde wat 'ubuntu' betekent tot het moment van de eerste vrije verkiezingen in Zuid Afrika waarin Mandela werd gekozen tot president.
Mandela's biografie tot zijn gevangenneming wordt voor de pauze op de voet gevolgd op een bijna documentaire wijze. Hoewel het verhaal, voor de mensen die dat nog niet kennen, zeker interessant om de context te begrijpen waarin Mandela opgroeide, zijn de scènes hier en daar wat langdradig en komt de voorstelling pas echt op gang in de scènes voor de pauze over de rellen in Sharpville, de ontluikende liefde voor Mandela's latere vrouw Winnie en het Rivoniaproces.
In het gedeelte na de pauze verblijft Mandela samen met een groot aantal mede-ANC leden op Robbeneiland waar hij het icoon wordt van de anti-apartheidsbeweging. Prachtige scènes volgen ondermeer over de bijzondere gesprekken die met president De Klerk.
Door de hele voorstelling heen komt 'ubuntu' als centraal thema terug. Ubuntu betekent letterlijk 'menselijke broederschap' en drukt uit dat de mens slechts in mens is in relatie tot anderen. Door ubuntu toe te passen kunnen conflicten vreedzaam worden opgelost en krijgt ieder mens het vermogen om de wereld veranderen. Dat, gecombineerd met de Afrikaanse muziek van Khayelitsha United Mambazo, brengt een gevoel voor de Zuid-Afrikaanse wereld en cultuur teweeg. Ook Nkosi sikelel' iAfrika ontbreekt niet en om mij heen zingen mensen het zachtjes mee.
Kenneth Herdigein die de titelrol speelt wordt gaandeweg de voorstelling steeds meer de Nelson 'Madiba' Mandela zoals die op ons netvlies staat. Hij laat zich meevoeren door het ubuntu van cast en koor en zet Mandela neer als een indrukwekkende, ontroerende maar ook vooral hele menselijke man. Chapeau! Sterke rollen ook voor Felix Burleson (Chief Jongintaba en Walter Sisulu), Raymi Sambo (Oliver Tambo), Jeremy Sno (Justice en Ahmed Kathrada), Wil van der Meer (Rector en George Bizos), Sophia Wezer (Winnie Mandela) en Peter Bolhuis (Verwoerd, De Wet, Botha en De Klerk).
Hulde voor tekstschrijver en regisseur Koen van Dijk die Mandela's verhaal heeft bewerkt tot een mooi documentair maar tegelijk ook theatraal drama dat bovendien educatief en inspirerend is. Dat één van de zangers van het koor op krukken zijn bescheiden danspasjes uitvoert en dat niet alle castleden over evenveel zangkwaliteiten beschikken wordt gemakkelijk vergeven. Complimenten zijn zeker ook op zijn plaats voor Eric Goossens die met een bescheiden maar sterk beeldend decor precies die ruimte creëert waar de voorstelling in kan groeien. Overigens is het programmaboek van de voorstelling een prachtig document van hoe de voorstelling tot stand kwam en zeker de moeite waard om aan te schaffen.
Amandla betekent 'kracht' en dat is wat deze voorstelling op schitterende wijze laat zien: kracht ubuntu, kracht van het icoon Nelson Mandela, kracht van de mannen van Khayelitsha United Mambazo wiens droom het was om over de eigen landsgrenzen op te treden en kracht van een geweldige cast die deze voorstelling tot overtuigend en indrukwekkend muziektheater maken. Maar een musical, nee, dat is het niet.
Amandla! Mandela is nog tot 31 maart 2010 te zien, kijk voor data en lokaties op de website.