Onderwerp: HANNEKE EN JONAS, Festival aan de Werf, FESTIVAL, MULTIMEDIA, TONEEL
24 Mei 2009
Nergens Bergen van Hanneke de Jong & Jonas de Witte
Door Mieke Kreunen met foto's van M. van der Vliet en Jonas de Witte (klik voor vergroting)
Hanneke de Jong en Jonas de Witte maakten voor Festival aan de Werf het derde beeldconcert sinds hun samenwerking begon: Nergens Bergen. De voorstelling, die een concept is van De Jong en De Witte samen, houdt het midden tussen een performance, muziektheater en installatiekunst waarbij Hanneke de Jong zich niet alleen beweegt in het fysieke decor maar ook in het videobeeld en in de soundscape.
Net als in Night Bright Days (Shakespearience II) komen ook in Nergens Bergen (Shakespearience III) universele thema's voorbij over het zijn of niet zijn. De vraag naar de waarheid of zelfs de enkele mogelijkheid van het bestaan ervan komt aan de orde net als goed en kwaad. Is het mogelijk alleen maar waar te nemen zonder een oordeel te hebben over datgene waar je naar kijkt? Kun je invloed uitoefenen op hoe iemand kijkt en diens perspectief veranderen? Ja, zo blijkt in de voorstelling.
Als we binnenkomen in de tot theaterzaal omgebouwde ruimte van de Oude Remise aan de Cartesiusweg staan Hanneke de Jong het publiek te wijzen waar men naar toe moet: naar links of naar rechts. Er moet dus blijkbaar een keuze worden gemaakt. Eenmaal binnen zien we dat er twee tribunes zijn, aan weerszijden van een wit, iets verhoogd speelvlak.
Vanaf het eerste moment dat de lichten doven houdt De Jong de aandacht van het publiek gevangen door haar betoverende manier van bewegen, praten en zingen. Het is fascinerend en sprookjesachtig en geeft de toeschouwer het idee dat hij deel uitmaakt van iets heel bijzonders. In haar hand heeft ze iets dat lijkt op een berg maar dat zich even later zonder problemen in een gat laat proppen. Hoezo waarheid?
Dan gaat het speelvlak bewegen en kantelt langzaam naar een hoek van 45 graden. Er blijken delen uit genomen te kunnen worden die De Jong gebruikt om zich van de ene kant naar de andere te verplaatsen met trage bewegingen. Soms is ze aan onze kant en zien we wat ze doet en soms horen we haar aan de andere kant bewegen en zien we alleen de beelden van de grasprieten waartussen ze zich geplet voelt.
Zo'n beetje net als ik me bedenk hoe jammer het is dat we alleen maar die ene kant zien worden we uitgenodigd om mee te komen... naar de andere kant. Geniaal!
De Jong beweegt zich net zo behendig door de vele verrassende gaten in haar werkelijkheid als door de vele vragen die voorbij komen terwijl het perspectief voortdurend verandert, ook door verschuiven van de zichtlijnen van ons als publiek. Prachtig poëtisch is het deel waar De Jong het eiland benoemt, het eiland van de waarheid met het meer der diepe overtuigingen, het eiland waar niemand ooit aankomt maar alleen maar mensen weggaan.
En terwijl de dimensies van de grote thema's zich steeds duidelijker aftekenen, tekenen ook de visuele contrasten zich steeds duidelijker af tussen licht en donker, blauwe lijnen op een witte ondergrond, horizontaal en verticaal, goed en kwaad, hard en zacht. Onder wordt boven zoals boven onder werd en links in rechts veranderde.
Frank Zappa (of Elvis Costello, daar zijn de geleerden het niet over eens) zei ooit dat 'schrijven over muziek is als dansen over architectuur'. Daarom is het zo moeilijk een zo meer dimensionale beeldende en muzikale voorstelling als Nergens Bergen te vangen in woorden. Beter is het om zelf te gaan kijken en je te laten overweldigen door deze jonge getalenteerde theatermakers die alweer kans hebben gezien een pareltje van een voorstelling te maken.
concept: Hanneke de Jong en Jonas de Witte
regisseur: Aike Dirkzwager
acteurs/performers: Hanneke de Jong, Dirk-Peter Kölsch en Jaap Berends
songs: Hanneke de Jong
video: Jonas de Witte
arrangement en soundscapes: Dirk-Peter Kölsch en Jaap Berends
decor: Hester Jolink
constructie: Bernard Versteeve
kostuum: Tessa Teixeira de Mattos
www.festivalaandewerf.nl | www.hannekedejong.nl | www.beeldontwerp.nl