Onderwerp: TONEEL, LOCATIETHEATER
3 Mei 2009
Geniaal locatietheater in Louterbloemen
Door Mieke Kreunen met foto's van Leo van Velzen (klik voor vergroting)
In de grote zaal van Toneelgroep de Appel is een volkstuintjescomplex verrezen. Te zien aan de huisjes behoren ze toe aan mensen die zich aan de rand van de samenleving bevinden want het ziet er allemaal nogal sjofeltjes uit. In de voorstelling Louterbloemen worden er vier dagen van het leven in dit volkstuintjescomplex in beeld gebracht.
Het wordt al aardig licht als de eerste bewoner van het complex zich laat zien. Het is Raf, die een soort beheerder lijkt te zijn en zaken repareert. Hij laat zijn hond uit en opent het hek. Met ronkende brommermotor verschijnt vervolgens Ron, die in zijn huisje meteen bonkende bassen aanzet. Angelina is een Surinaamse vrouw die arriveert per fiets en een enorme hoeveelheid tupperware doosjes uitpakt.
Dan ineens zien we in een glazen huisje iemand bewegen en omhoog komen uit een berg dekbedden en kussens. Deze vrouw, Kraal, slaat een ochtendjas om het halfblote lijf en rent met het telefoonboek in haar hand naar de telefoon. Lara is een man die vrouwenkleren draagt, 's nachts werkt en de dagen in een afstandse volkswagenbus doorbrengt aan de rand van het complex. Als de stoïcijnse Hendrik-Jan arriveert, leidt hij zijn strompelende moeder Alexandra in de richting van hun tuinhuisje en loopt dan nog even terug voor zijn boeken. Celine tenslotte werkt blijkbaar altijd hard want zeult stapels dossiers mee naar haar volkstuintje waarin ze ernstig gaat zitten bladeren en ook haar huisje staat vol met ordners.
Twee dagen en nachten verstrijken zonder dat er iets noemenswaardig gebeurt behalve dan kleine gebeurtenissen zoals dat Lara zat als een tor terugkomt van zijn/haar werk en we ontdekken dat hij/zij bang is voor de hond van Raf, Hendrik-Jan een breiwerkje ter hand neemt en zijn dolende moeder in toom moet houden, Kraal vele malen heen en weer rent naar de telefoon en een biertje jat bij Ron en Raf de stoel repareert van Celine. Er wordt geen woord gesproken. Iedereen leeft zijn eigen leven tussen de eigen tuinhekjes en speelt of zingt eigen muziek. Voorspelbaar en duidelijk, iedereen weet waar hij aan toe is, iedereenl alleen met z'n eigen waanzin.
De stilte tussen de bewoners wordt alleen af en toe ruw doorbroken door het geraas van de trein die met grote snelheid langs komt op de spoorlijn waaraan het complex ligt. Vooral 's nachts davert het geluid door het donker dat wordt doorbroken door witte en rode lichtflitsen.
Dan wordt de ogenschijnlijke vrede op het complex verstoord door de komst van het echtpaar Her en Rita dat in trainingspakken gekleed een caravan het complex op duwt. Ze zijn verliefd op elkaar en het leven en zetten letterlijk en figuurlijk de bloemetjes buiten. Een schril en kleurig contrast met de grauwe huisjes en levens van de andere bewoners van het volkstuintjescomplex.
Dan wordt het warm, bloedverzendend heet, ook 's nachts en alle bewoners slapen nu op het complex, althans voorzover ze de slaap kunnen vatten. De komst van de vreemdelingen en de extreme hitte brengen onrust en zorgen ervoor dat ineens alle zorgvuldig opgebouwde (tuin)muurtjes letterlijk en figuurlijk omver gaan. Helemaal als er een zonsverduistering plaatsvindt en de bewoners samen komen om te neuzen in de caravan van de nieuwelingen.
In Louterbloemen wordt op een schitterende gedetailleerde wijze het leven aan de rand van de samenleving, letterlijk aan de spoorlijn, in beeld gebracht. Wonderlijke types ieder met een eigen verhaal, hebben er op de één of andere manier een stilzwijgende samenleving gevormd met alleen impliciete relaties en contacten. Knap van Geert de Jong is dat in het eerste deel door het in beeld brengen van de repeterende gebeurtenissen en rituelen van de bewoners alle personages toch diepte en dimensie krijgen.
Knap spel van alle acteurs waarbij vooral Ian Bok, Hugo Maerten, Sacha Bulthuis, Isabel Chapel en (hond) Amber excelleren, zonder overigens één van de andere acteurs tekort te willen doen. Fraai ook is de muziek die een belangrijke rol speelt zeker omdat de eerste dialoog pas komt als de voorstelling al dik over de helft is. Buitengewoon fraai toneelbeeld van Aidan Raidier dat perfect past bij het hopeloze en troosteloze van de bewoners.
Louterbloemen is beeldend theater van de bovenste plank in een prachtige regie van Geert de Jong. Alles klopt aan deze voorstelling en het is genieten geblazen zowel voor doorgewinterde theaterdieren als voor mensen die niet zo vaak een theater van binnen zien. De voorstelling is nog tot 9 mei te zien in de grote zaal van het Appeltheater en gezien het succes van de voorstelling zou een reprise zeker niet overdreven zijn.
Spel
Ian Bok, Marguerite de Brauw, Sacha Bulthuis, Isabella Chapel, Judith Linssen, Hugo Maerten, Egidius Pluymen, Bob Schwarze, Maureen Tauwenaar en Jules Terlingen, Amber.
Scenario en regie
Geert de Jong
Tekst
Geert de Jong en Jules Terlingen
Muziek
Wolfert Brederode en Florian Zanker
Toneelbeeld
Aidan Radier