Onderwerp: FESTIVAL, LOCATIETHEATER, DE PARADE

22 Juli 2008

Het doek gaat op

Door Sofie Bruining met foto's van Berbera van den Hoek (klik voor vergroting)
Gezien: 20 juli Moreelsepark, Utrecht

In haar afstudeervoorstelling in 2002 ontfermde theatermaker Karina Kroft zich voor het eerst over de teksten van Peter Handke. Daarna zette ze voor de serie Jonge theatermakers voor Toneelschuur Producties Handke’s ‘Zelfbeschuldiging’ op de planken en nu brengt ze ‘spel zonder woorden’ van Handke naar het Paradepubliek in ‘Zie hier: de mens’.

De mens en de mens alleen is wat we te zien krijgen in de voorstelling. Handke’s experiment ‘spel zonder woorden’ is daarin dwingend. In de vroege en experimentele werken van Handke verkende hij de mogelijkheden met taal. In dit stuk ging hij zelfs zo ver dat hij alle tekst wegliet. Vervolgens blijft er voor het publiek niets anders over dan het observeren van de handelingen van de boer, de knecht en de kat. Daar moeten we het mee doen. Niet meer en niet minder.

Karina Kroft geeft ons gelukkig meer om mee te werken. De mens luistert en beweegt niet alleen, maar vertelt, speelt, acteert, en regisseert ook. Zo zijn de regieaanwijzingen op band gezet en terwijl hij speelt volgen de actrices, Jacqueline Boot en Gonny Gaakeer, niet alleen de aanwijzingen op. In ‘Zie hier: de mens’ zetten ze de band herhaaldelijk stil om commentaar te geven op het verloop van het stuk en op de principes van Handke.

Een enkele keer gaat Jacqueline Boot, de knecht, tegen Handke in. Snel wordt ze tot de orde geroepen door Gonny Gaakeer, die de boer speelt. De confrontatie tussen de boer en de knecht wordt hier mooi aan het licht gebracht. Maar Kroft laat hier ook nog een andere confrontatie zien, die misschien interessanter is. In haar voorstelling gaat Kroft de confrontatie ofwel uitdaging aan om te werken met de dwingende en harde voorschriften van Handke. Het legt beperkingen op, maar tegelijkertijd biedt het taalexperiment haar ook de kans om evengoed als Handke theater te onderzoeken en op een originele manier aan de man te brengen. Origineel is het zeker. Dit heb ik eerder nog niet gezien op de Parade.

In de voorstelling probeert Kroft handen en voeten te geven aan de verregaande ideeën van Handke over theater en de omstreden rol van taal daarin. Haar vertolking van ‘het spel zonder woorden’ is alleen zeker niet stil te noemen. Integendeel. Ze bespreekt de principes van Handke uitvoerig. Er worden verschillende citaten van hem opgenoemd. Zo komen we er ook achter dat Handke bepaald niet vriendelijk was tegenover vrouwen. Het is een overdaad aan informatie en daarom is het soms moeilijk om bij de les te blijven. Ik kwam daarom ook enigszins verbijsterd uit de voorstelling en ik was bang dat ik iets gemist had.

Kroft verwoordt haar zoektocht naar een gangbare werkvorm voor het taalexperiment van Handke. Daarin laat ze ook haar worsteling zien. Zo geeft ze een transparant beeld op haar zoektocht, maar ook op het experimentele werk van Handke. ‘Het doek gaat op’, zegt Jacqueline Boot niet voor niets aan het begin van de voorstelling.

De Parade - website