Onderwerp: POP-ROCK, OPERA EN OPERETTE, KLASSIEKE MUZIEK, VERWACHT
13 November 2007
East Village Opera Company 'rockt' met opera aria's
Tekst en beeld van Mieke Kreunen (klik voor vergroting)
Voorafgaand aan hun eerste Europese tour (tje) deze maand, bezocht een aantal muzikanten van the East Village Opera Company Amsterdam en Cultuurpodium.nl sprak met hen. Aan de Amstel in Amsterdam, tegenover de Stopera had ik een gesprek met Peter Kiesewalter en Tyley Ross, de oprichters van de band, en zangeres AnnMarie Milazzo. Ik wilde na het lezen van alle informatie wel eens meer weten van deze band die in Amerika zulke gigantische succes boekt en waarover de meest wilde quotes verschijnen in de pers. Is deze band - EVOC - echt zo bijzonder als het lijkt?
Nog maar weinig mensen in Nederland weten wat de East Village Opera Company is en waarom jullie doen wat je doet. Kun je vertellen hoe het allemaal zo is gekomen?
Peter: Het is een beetje toeval. Tyley en ik kwamen elkaar tegen bij een film waarin Tyley speelde en waarvoor ik de soundtrack zou maken. Tyley zocht vijftien Italiaanse opera-aria's uit die in de soundtrack verwerkt moesten worden. De regisseur stuurde Tyley vervolgens naar New York om met mij te werken. Dat was zó leuk dat we daar ook nadat de film klaar was mee door zijn gegaan. Uiteindelijk stelden we een band samen om 1 of 2 shows te doen en daarna onze respectievelijke carrières weer op te pakken (Tyley was acteur en ik was een film- en TV-componist). De respons na de eerste show in New York was echter zo overweldigend dat al snel duidelijk was dat we moesten kiezen: ²f er voor altijd mee ophouden of dit full-time gaan doen en ophouden met het andere werk dat we deden. En zo is het begonnen. Jullie ontmoetten elkaar dus in 2001 en in 2004 was het eerste concert. Hebben jullie er al die tijd aan gewerkt?
Kyley: Na het maken van de muziek voor de film werkten we van tijd tot tijd aan allerlei opera aria's als we bij elkaar konden komen en er zin in hadden. Dat ging allemaal tussen het andere werk door en we hadden er niet echt een doel mee. Het was te vergelijken met jeuk waar je af en toe even aan moet krabben. We vonden het gewoon leuk om die geweldige songs op een manier te behandelen zoals we allebei nog nooit eerder hadden gehoord. Voor mij gaf het bovendien meer artistieke voldoening dan ik ooit eerder in mijn andere werk had gevoeld. Die songs te zingen met Peters arrangementen was zo fantastisch! Het voelde verkeerd om er niet mee door te gaan al wisten we niet waar het toe zou leiden.
Peter: Na een aantal shows in New York wilden we ook wat van de aria's voor vrouwen gaan spelen en vroeg ik Ann Marie, eigenlijk schrijfster is van musicals, of ze een paar shows wilde meezingen. Ze zei gelukkig ja. We hebben geen audities gehouden want ook de anderen in de groep zijn vrienden of mensen waar we al mee werkten. Sommigen komen uit de klassieke muziek, anderen weer uit de rock of jazz.
Maakte opera onderdeel uit van je muzikale opvoeding als kind?
Peter: bij mij wel. Mijn ouders namen me mee naar de opera en ik studeerde af in de klassieke muziek. Tijdens mijn opleiding speelde ik keyboard in rock- en jazzbandjes om wat bij te verdienen. Ik vind het belangrijk dat er respect is voor de originele opera aria's. Gebrek aan respect voor de klassieke opera heeft tot afschuwelijke wanproducten geleid maar aan de andere kant is het ook belangrijk om respect te hebben voor rockmuziek. Veel klassieke musici realiseren zich niet hoe complex rock kan zijn en denken dat het gemakkelijke muziek is omdat het harmonisch eenvoudiger is. Rockmuziek wordt zwaar ondergewaardeerd door sommige mensen.
Willen jullie die boodschap over het voetlicht zien te krijgen?
Tyley: Nee hoor, het is gewoon een heel egoïstisch project. Wij doen gewoon wat we leuk vinden. We worden soms een beetje opgezadeld met doelen zoals 'opera naar een nieuwe generatie brengen' en 'bestaande muren neerhalen' maar het maakt me altijd een beetje zenuwachtig als mensen dat zeggen. We hebben dat zelf nooit actief gewild al is dat soms wel het effect van wat we doen. Veel dingen die er op de site staan zijn bedacht door anderen - mediamensen - die zulke dingen over ons zeggen. Bijvoorbeeld Time Magazine had het over 'electrifying the classics' en dat is wel een pakkende kreet maar dat zouden we zelf nooit bedacht hebben.
Het is moeilijk te beschrijven wat jullie doen kennelijk
Peter: Ja, alle beschrijvingen die ik tot nu toe gehoord heb dekken de lading niet. Mijn neiging is om me verre te houden van welke beschrijving dan ook en mensen gewoon aan te moedigen om de show te gaan zien en het zelf te ervaren.
Maar waarom zouden ze dan naar een concert toe gaan?
Tyley: Tja, waarom zouden ze gaan? Peter...? Annie...?
AnnMarie: Omdat we die aria's doen en die rocknyzuej en we mensen meenemen in een echte coole emotionele beleving met prachtige melodieën en funky grooves. Het is niet eenvoudig uit te leggen maar het voelt goed. Het zijn werelden die bij elkaar komen. We gaan dieper in de grooves van de rock en we veranderen de aria's zodat we ze een nieuw leven leven. Het klinkt fantastisch en het is ontzettend leuk om te doen.
Verandering van perspectief? Is dat wat er gebeurt?
Peter: Zeker! Klassieke opera zal verdwijnen als het zich niet ontwikkelt. De stukken wordt altijd op dezelfde manier uitgevoerd en behandeld als museumstukken. Veel operagezelschappen hebben dan ook moeite om jonge mensen naar zich toe te trekken. In Amerika weten kinderen vaak niet eens van hun eigen muziekgeschiedenis. Ze weten niet eens wie Charlie Parker is laat staan dat ze ooit van Mozart hebben gehoord.
Toch worden veel opera's in een moderne setting opgevoerd.
Peter: Over het algemeen zijn het de enscenering, de kostuums en het decor die gemoderniseerd worden maar niet de muziek. Ze spelen nog steeds muziek die eeuwen geleden gemaakt werd met de instrumenten die toen in het dagelijks leven gebruikt werden. Deze muziek heeft zich niet mee ontwikkeld in de loop der tijden terwijl ons dagelijks leven wel veranderd is en ook onze muzikale cultuur. Wij vinden als het ware de opera aria's opnieuw uit.
Hoe zoeken jullie de aria's uit die jullie 'heruitvinden"?
Peter: Op de eerste plaat hebben we vooral bekende aria's uitgezocht opdat het publiek dat zou herkennen. Als we obscure aria's zouden hebben genomen dan hadden mensen dat misschien niet begrepen. Nu proberen we wel wat mee gewaagde dingen. AnnMarie doet bijvoorbeeld een bas-aria uit Tosca die wel bekend is maar nooit door een vrouw werd gezongen en dat is ook erg leuk. Door van gender te wisselen zet je iedereen ook al op een ander been. We kiezen graag standards want dat zijn allemaal geweldige songs. Over honderd jaar luistert men naar The Beatles en naar Gershwin, wat dan weer standards zijn geworden.
Tyley: Voor mij ging het meer om de songs die ikzelf mooi vind en waar ik wat mee heb. Het dramatische karakter en het emotionele karakter, dat is waar het voor mij over gaat. De songs waar ik op val zijn de nummers die mensen vaak al kennen. Ik moet zelf het vuur voelen als ik het zing dus kies op mijn gevoel. Als klassiek zanger zou ik geen enkele mogelijkheid hebben om deze songs te zingen. Ik zou dan een hoge tenor zijn denk ik maar het zou niet mogelijk zijn omdat ik niet aan de regels voldoe zoals het hebben van een opleiding in die richting.
Peter: Dat is wat conservatoria ook uitdragen, dat je op een bepaalde manier geschoold moet zijn om die muziek te kunnen uitvoeren. Er zijn regels en als je daar niet in past dan mag het niet. Maar het zijn gewoon liedjes die ik kan spelen op een akoestische gitaar of een accordeon en ik kan er van genieten! Als je alle toeters en bellen er af haalt en je neemt de lyrics, de melodie en de harmonische structuur dan is het nog steeds een geweldige song. En het is eigenlijk gek dat in Amerika niemand dat al deed want het coveren van standards is daar zo ongeveer uitgevonden.
Dus jullie zijn eigenlijk een coverband van opera-aria's?
Peter: Ja, we coveren en interpreteren. Wij maken de muziek die de componisten misschien wel zouden maken in deze tijd. Ze zouden allemaal microfoons en drums of computers gebruiken bij het componeren.
Zouden die klassieke componisten van jullie muziek houden denk je?
Tyley: Ik zou het niet weten. Mozart waarschijnlijk wel, hij had wel gevoel voor humor en scharrelde zelf ook veel materiaal overal vandaan. En wanneer er een nieuw instrument was uitgevonden was hij de eerste om er iets voor te schrijven. Hij zou zo iemand zijn als Prince: arrogant, geniaal, alles helemaal zelf doen en zijn tijd vooruit. Maar sommige anderen zouden het vreselijk vinden als anderen met hun geniale compositie zouden rommelen. Toch denk ik dat de meesten wel hetzelfde soort muziek zouden maken als wij nu doen.
Is het een zittend of staand concert?
Tyley: Hier is het een zittend concert (in de Theaterfabriek) maar we houden zelf het meeste van concerten waarbij het publiek staat omdat er dan minder afstand is tussen musici en publiek. Als je stoelen voor een band plaatst dan verandert de energie van mensen. Ze gaan achterover leunen. Onze muziek geeft mensen juist energie en ze willen vaak graag opstaan en dansen. Dat mag ook gewoon hoor!
Peter: Eén van de nadelen van concertzalen is dat de muziek uit het functionele verband wordt gehaald waarvoor het werd gecomponeerd (zoals voor rouwplechtigheden, bruiloften of andere ceremonies). In dat functionele verband beleefden uitvoerenden en publiek samen iets. Als je dat weghaalt wordt het een exclusieve 'hoge' kunst en het is geen muziek voor de gewone mensen meer. Dat gebeurt nu met de jazz in de US die uit de kleine clubs naar de grote zalen gaat.
Treden jullie eigenlijk vaak op op popfestivals?
Tyley: Ja dat doen we ook. We spelen in operagebouwen en in rockclubs, voor mensen zittend in een grote zaal en of rockend en dansend voor ons podium staand. Voordeel van festivals is dat mensen heel gemakkelijk kennis kunnen maken met onze muziek zonder dat ze speciaal voor ons een kaartje moeten kopen. Dat doen ze eerder als ze ons eenmaal hebben gehoord.
Wat voor publiek hebben jullie in de states?
Peter: Dat is moeilijk te beschrijven. We hebben abonnementhouders van de Metropolitan Opera, we hebben ouders met hun kinderen, jongeren die op school iets over opera geleerd hebben en ga zo maar door. Dit is muziek voor mensen die avontuurlijk genoeg zijn om het te proberen. En er is nog nooit iemand weg gelopen bij ons concert. Maar het past niet echt in een hokje. Dat vinden we zelf juist een positief ding.
De boodschap voor Nederlandse publiek zou dus moeten zijn: probeer het gewoon, je zult verrast zijn!
Peter: Ja inderdaad. Maar komen ze dan ook?
Ja, sommige mensen zeker, diegenen die van een uitdaging houden.
Tyley: Hier in Europa zijn mensen zich veel bewuster van deze muziek want het is Europees cultuurgoed. Dus ik denk dat de mensen er hier nog veel meer binding mee zullen hebben dan het publiek in Amerika. Als wij in Amerika, waar het niet in de cultuur is geworteld, al zo'n succes hebben dan moet het in Europa helemaal goed komen.
Peter: Ik ben daar niet zo van overtuigd...
Tyley (lachend): Hij wil gewoon niet graag gekwetst worden.
Peter: Ik vraag me af of er mensen zijn die zich misschien beledigd voelen of die ons arrogant vinden dat wij als Amerikanen de vrijheid nemen om met jullie muziek aan de haal te gaan. Maar misschien ben ik wel overgevoelig hoor.
Misschien zijn er mensen die inderdaad vinden dat dit allemaal niet kan.
Tyley: Maar die mensen hebben dan het idee dat je niet moet rommelen met klassieke muziek. En dat idee staat het ervaren van wat wij te bieden hebben in de weg. Wij zeggen niet hoe deze muziek gespeeld MOET worden maar we laten alleen maar horen hoe WIJ het doen.
Peter: Ik heb geen idee hoe mensen het zullen vinden.
Tyley: Ik ben misschien naief maar ik denk dat mensen het leuk zullen vinden.
Wat verwachten en hopen jullie?
Peter: We hopen dat we dezelfde respons krijgen als in Amerika. Het is nu geen hobby meer voor ons. We moeten er van leven en als er in Europa mensen zijn die van onze muziek houden dan is dat super. We gaan nu eerst naar Berlijn, dan Londen, Munchen en de 17e in Amsterdam en daarna gaan we nog naar Hamburg dus kom allemaal!
East Village Opera Company - website
Zaterdag 17 november 2007, aanvang 20.30 uur
Locatie: Theaterfabriek Amsterdam (Czaar Peterstraat)
Kaartverkoop: TopTicketLine 0900 300 5000 (45 cpm) “ www.topticketline.nl