Onderwerp: KLASSIEKE MUZIEK
3 April 2007
Passietijd en Bach
In de passietijd luisteren veel mensen naar de Matth ¤us Passion, een gewoonte die in Nederland - mede door toedoen van Willem Mengelberg in Amsterdam en de Nederlandse Bachvereniging in Naarden - is ontstaan. Op Goede Vrijdag 1922 werd de Matth ¤us Passion voor de eerste keer uitgevoerd in de Grote Kerk van Naarden en dat zou het begin worden van een jaarlijkse traditie die tot de dag van vandaag voortduurt. In die tijd voerde Willem Mengelberg in Amsterdam romantischer en flink gecomprimeerde versie van de Matth ¤us Passion uit in het Concertgebouw waarbij hij koren gebruikte van soms wel 450 zangers. De Nederlandse Bachvereniging hechtte er aan juist de vrijwel complete versie ten gehore te brengen als tegenwicht tegen deze Amsterdamse versie.
De recitatieven van de Matth ¤us Passion zijn gebaseerd op hoofdstuk 26 en 27 van het Evangelie naar Mattheus terwijl de teksten van de aria's, arioso's en koralen geschreven zijn door Bachs vaste tekstschrijver Picander. Het werk is geschreven voor twee koren hetgeen ten tijde van Bach tamelijk gebruikelijk was. De koren spelen soms een eigen rol en op andere momenten in het stuk vormen ze samen één groot koor. De Evangelist is de verteller van het lijdens- en stervensverhaal van Jezus en die vertelling wordt afgewisseld door recitatieven, aria’s en koralen. In 2006 maakte Jan Rot een Nederlandstalige hertaling van de Matth ¤us Passion die werd uitgevoerd door het Residentie Orkest, Het Residentie Bachkoor en het Haags Matrozenkoor. Ook de dichter Jan Engelman maakte een vertaling van de Matth ¤us Passion, maar deze vertaling kreeg weinig waardering. Wijzelf bezochten vorig jaar de eigentijdse versie die Egon Kracht maakte van Bachs meesterwerk.
Bovenaan dit artikel vind je twee filmpjes. De eerste is nr. 39 uit de Matth ¤us, de prachtige aria gezongen 'Erbarme dich' en het tweede filmpje is het overbekende slotkoor nr 68 'Wir setzen uns mit Tr ¤nen nieder'. Het komt de vloeiende vertolking van de filmpjes soms ten goede om ze eerste even te laten laden alvorens ze worden afgespeeld (direct na de start even pauzeren totdat het filmpje grotendeels geladen is). Ook de andere delen van de Matth ¤us zijn op YouTube te vinden.
Als je na het spelen van de filmpjes het hele stuk wel een keer live wilt bijwonen dan is op de Bachagenda te vinden waar het allemaal wordt uitgevoerd.