Onderwerp: TONEEL
2 April 2007
De Graaf van Monte Cristo
Door Maja Westerveld met foto's van Leo van Velzen (klik voor vergroting)
De Graaf van Monte Cristo is een bijna vier uur durende voorstelling met twaalf spelers en zestien rollen, gebaseerd op een 1400 pagina’s tellende roman van Alexandre Dumas.
De zaal gaat open. De spelers staan in hun rol te wachten op het toneel. Het duurt even voordat de 675 stoelen bezet zijn. Ondertussen neem ik kennis van het decor, de muzikant en de spelers, terwijl zij kennis nemen van ons. Het stuk vangt aan. Er is een bruiloft gaande. De toeschouwer wordt welkom geheten als bruiloftgast. Er lijkt tijdens deze bruiloft, wat doorgaans een feestelijke gebeurtenis is, iets niet te kloppen. Wat zit er scheef, wie zijn die mensen op het toneel, waarom wordt er getrouwd, wat is de geheime agenda van de personages en hoe komen de relaties onderling zo scheef? De aandacht is gewekt.
De jonge Mercedes staat aan de kade te wachten op haar aanstaande man, de jonge goedaardige zeeman Edmont Dantès. Morgen gaan zij trouwen, ware het niet dat zijn vrienden hem op vernuftige wijze verraden. Edmond wordt opgepakt, gevangen gezet, hij maakt kennis met pater Faria, weet na veertien jaar te ontsnappen, vindt een schat en komt als rijk man terug. Middels prozaïsche monologen “ knap ingevuld door spel- , razendsnelle dialogen, een ijzersterke vormgeving en life muziek wordt het publiek meegenomen door twintig jaar geschiedenis van Edmond Dantès. In rap tempo krijgen we uitgelegd wat er geschiedde. Soms worden er feiten van de hak op de tak verteld, andere situaties krijgen een hoop tijd en tekst toebedeeld. De passages zijn taai, maar daardoor des te interessanter om je in vast te bijten. Door middel van olijke taal, kwinkslagen en ludieke onderonsjes tussen de personages wordt er lucht door het stuk gepompt, wat door de zaal gretig in ontvangst genomen wordt.
Na de pauze is het zover. De verwikkelingen zijn bezonken en samen met Edmond zijn we klaar voor de mierzoete wraak op zijn naasten die er in het verleden voor hebben gezorgd dat hij veertien jaar lang opgesloten werd. Zijn geschiedenis heeft mij overtuigd, ik ga mee in zijn snode plannen. Het tempo gaat omhoog, de spelers lijken nieuwe energie te hebben, ik geniet van elke afrekening, ik sta nog net niet te juichen wanneer Edmond weer een leven weet te ruïneren en maakt mij daarmee medeplichtig aan zijn daden. Het is een kwestie van aftellen, wegstrepen, terugpakken en het schenkt voldoening.
Nadat hij alle schuldigen heeft geconfronteerd met zijn terugkomst, staat hem de confrontatie met zichzelf te wachten.
Hij blijft achter met Mercedes. Ze zegt hem alleen te willen zijn, haar huidige man is door Edmond vermoord, zij is in rouw. Het licht dimt, Edmond strompelt weg, de uitzichtloosheid in. Ik probeer hem te volgen met mijn blik. Hij laat niet alleen zijn geliefde Mercedes, maar ook mij verslagen achter.
Wast wraak schoon? Edmond Dantès heeft mijn empathie gewekt, en ondanks zijn wraakzucht zal ik altijd voor hem in de bres willen springen.
De Graaf van Monte Cristo is nog te zien tot en met 9 juni 2007. Kijk op de website voor de exacte speellijst. Luister hier naar het interview met Stefan de Walle in onze podcast.
Nationale Toneel - website
Regie
Johan Doesburg
Spel
Stefan de Walle, Mirjam Stolwijk, Hajo Bruins, Pieter van der Sman, Vincent Linthorst, Dennis Rudge, Karien Noordhoff, Maureen Teeuwen, Kees Coolen, Camilla Siegertsz, Marijn Klaver, Diede Zillinger Molenaar, Rufus Hegeman, Harry de Wit