Onderwerp: KLASSIEKE MUZIEK

9 Oktober 2006

Nederlandse Vergezichten, Ton de Leeuw weekend

Door Petra van Zijtveld

Het Radio Filharmonisch orkest onder leiding van Micha Hamel speelde deze avond in het Utrechtse Vredenburg zelden uitgevoerde werken van Nederlandse componisten in het kader van De Vrijdag van Vredenburg. Het concert opende met Kier van Martijn Padding, in 2005 geschreven voor en uitgevoerd door het JeugdOrkest Nederland, onder de directie van Jurjen Hempel. Padding kreeg destijds de opdracht een opening voor het concert te schrijven, en kwam letterlijk met een kier in de muziek, verbeeld door windmachines aan begin en einde van het stuk. Het stuk was een echte ouverture: hard openend, flitsend en goed in het gehoor liggend. In de pauze vertelde Padding aan ons dat hij zeer tevreden was met het resultaat dat het orkest in maar twee repetities bereikt had.

Het tweede werk, van Willem Jeths, Ombre Cinesi, wordt de slotscène van de opera Hotel de Pékin die eerst in Nederland en daarna rond 2008-2009 in China in de première zal gaan. Het werk verbeeldt de bejaarde Keizerin die haar ondergang in een voortrazende trein tegemoet rijdt. Het wordt mooi vertolkt door dan weer woeste klanken, ondersteund door een enorme slagwerkgroep met gongs, bellen en het doormidden scheuren van stof, dan weer de ingetogen klank van de erhu (Chinese knieviool). Het was een prachtig stuk en we willen zeker de hele opera zien over twee jaar.

Het laatste stuk voor de pauze was het stuk Soirée musicale voor vrouwenkoor, basklarinet en orkest van Enrique Raxach. Het stuk heeft ons verrast: de zeven delen waren zeer verschillend van aard. Na de Prelude bouwde het tweede deel in een golf van emotie op naar het eerste Madrigaal, prachtig gezongen door het nationaal jeugdkoor. De Interlude bouwde op naar het tweede Madrigaal met daarna La Muse inquiete voor slagwerk en basklarinet, om in de Postlude te eindigen met een kakofonie van geluid. Na de pauze ging het orkest verder met Haiku II van Ton de Leeuw. Dit werd uitgevoerd in het kader van het Ton de Leeuw weekend. Een weekend vol concerten dat in Utrecht gehouden wordt om te herdenken dat de componist Ton de Leeuw tien jaar geleden gestorven is. De opstelling van het orkest is bij dit werk anders dan gebruikelijk, de blazers zitten in twee groepen voor de strijkers en de solisten zitten aan weerskanten van het podium (fluit en trompet) en tussen het publiek (oboe d’amore en es-klarinet) De zangeres Monique Kr ¼s die meerdere werken van Hollandse componisten heeft gezongen, liep rond langs de verschillende solisten. Haar tekst bestond uit vijf verschillende Haiku’s. De compositie en de opstelling dwongen de dirigent, die tot dan toe vloeiend dirigeerde, tot het maken van vierkante bewegingen. Na dit deel was er een lang changement naar de gewone orkestopstelling en in die tijd hield Henk Haffermans van radio 4 een interview met Harry Sparnaay (basklarinettist) en Peter-Jan Wagemans (componist)

Peter-Jan Wagemans vertelde over het stuk “De stad en de engel” dat de avond afsloot. Het stuk is gebaseerd op het schilderij “De intocht van Christus in Brussel”van James Ensor. In het stuk komt duidelijk de menselijke tweestrijd naar voren tussen het idee dat sereen zijn gelukkig maakt aan de ene kant en anderzijds de, zoals Wagemans het omschreef “patat met pornocultuur” van plezier. Losse melodieën verspreid over het orkest lichten elke keer een ander tafereel van het schilderij uit, waarbij de tweestrijd altijd weer duidelijk in de dissonanten aanwezig is. Het was een bijzondere avond met bijzondere werken waarbij vier van de componisten zelf mee hebben gewerkt aan het tot stand komen van deze uitvoering. De Vrijdag van Vredenburg - website Het Radio Philharmonisch Orkest - website Nationaal Jeugdkoor - website