Onderwerp: FESTIVAL, TONEEL, LOCATIETHEATER

7 Juli 2006

ETCETERA: Een festival van verscheidenheid en vriendelijkheid

Door Anne Nusselder

Tijd voor iets nieuws! Een bezoek aan een theaterfestival in Amersfoort, genaamd Etcetera. Een ontspannende, leuke ervaring die riekt naar de grote theaterzomerfesitvals als Oerol en de Parade, maar waarvan het karakter veel kleinschaliger van aard is. Deze kleinschaligheid brengt een bepaalde vriendelijkheid met zich mee die toegankelijk oogt voor de Amersfoorter, maar ook zeker kan mikken op de theaterbezoeker die een festival in een rustiger vaarwater wil ervaren. Het ‘Lievevrouwekerkhof’ was voor de 2006 editie van het festival omgedoopt tot ‘Slaapkamer’, in het kader van het thema “… en nu naar bed!”, een titel van een voorstelling van Annie M.G.Schmidt en Harry Bannink uit de jaren ’60. Het slaapkamergehalte was te zien middels de speciaal voor het festival ontworpen luchtbedden die boven het festivalterrein hingen. Naast de horecastands en info/kassastand waren hier rondom het eet- en zitgedeelte een zevental voorstellingen te zien (zie o.a. foto's hierboven van Quickdream Airlines door Productiehuis d*Amor).

De programmering biedt de festivalbezoeker een grote verscheidenheid. Er zijn diverse locatievoorstellingen die zich in de stad afspelen, zowel binnen als buiten. Ook straattheater en kindertheater zijn vertegenwoordigd. Om het festival te leren kennen heb ik twee locatievoorstellingen, zowel binnen als buiten, als een ‘slaapkamer-voorstelling’ bezocht

'Liggend naakt bij staande schemerlamp' door Noordvolk Binnen heb ik een authentieke locatievoorstelling gezien: een voorstelling over de liefdesrelatie tussen een suppoost v ¡n een museum en een vrouw die geschilderd is door Edouard Manet, welke zich afspeelde ­n Stadsmuseum Flehite door toneelgroep Noordvolk. Hier konden de theatrale omgeving en locatie prachtig versmelten, waardoor de kijker zich meteen in de voorstelling waande. Het betrof een voorstelling met als titel ‘Liggen naakt bij staande schemerlamp’. Schrijfster Kiki Verbeek heeft zich laten inspireren door het bijbelboek ‘Hooglied’, een sensuele lofzang, en door de vernieuwende kijk op sensualiteit rond 1860 vormgegeven door Manet. Door zijn vrouwelijke naakten het publiek direct aan te laten kijken wilde Manet aangeven dat de vrouw, net als de man, een natuurlijk sensueel wezen is en dat zij haar sensualiteit bewust zou moeten mogen beleven. Tijdens de voorstelling namen de acteurs Caja van der Poel (Olympia) en Michael Driebeek van der Ven (de suppoost) het publiek mee in hun ‘zinderende Ode aan de liefde over het menselijk verlangen naar elkaar’, die onmogelijk zou moeten zijn omdat hij levend is en zij denkbeeld van Manet is. Maar, zo zegt zij zelf, zij is ook vrouw. Enkel gehuld in een lichaamspanty, liggende op een bedje in het schilderijdecor, hield zij enkele betogen over haar maker, die haar heeft ingezet als personificatie van het verlangen van de mens naar sensualiteit. Liever wil zij vrouw zijn, en geen onsterfelijk denkbeeld. Zoals de kunst de mens kan verleiden, verleidt Olympia de man die de schilderijen moet bewaken. Tijdens het spel wordt er tekstueel langzaam opgebouwd naar het hoogste moment van de inlossing van het verlangen tussen de suppoost en de vrouw, een aanraking. Helaas lijkt de fysieke inlossing hiervan uit het niets te ontstaan. Opeens is hij daar, en de grote spanningsontlading blijft uit. De voorstelling was professioneel onderhoudend, dramaturgisch goed onderbouwd, waarbij goed gebruik werd gemaakt van de locatie.

'Geschift' door VAK Dat Etcetera ook de kans biedt aan aanstormend talent is te zien in de voorstelling ‘Geschift’ van VAK, een groep jonge theatermakers uit Amersfoort. Vanaf de Waterlijn vertrok een varende ‘tribune’ vanwaar de toeschouwer de voorstelling kon ervaren die zich in en rond de grachten afspeelde. Deze buitenlocatie werd optimaal benut, waardoor ik deze voorstelling ook een goede promotie voor het mooie historische stadscentrum van Amersfoort was. De jongeren speelden een klucht, die meerdere malen werd opgeluisterd met muziek van een band die ook op de grachten voer. Leuk voor de acteurs was dat er ook diverse zangsolo’s in het script verweven waren, wat de voorstelling tot een locatiemusical maakte. ‘Geschift’ vertelt het verhaal over een melkboer die zijn ‘ambacht’ verloren ziet gaan en de reactie van de buurtbewoners hierop. Deze ontevreden buurtbewoners zijn elk karikaturale personages gehuld in de juiste kostuums, die hun mening over de melkboer zeer luid aan de toeschouwers verkondingen. De titel ‘Geschift’ duidt hierbij op de teloorgang van de melk en zijn melkboer die opeens uit het dorp verdwenen is, maar ook op de personages die elk hun eigenaardigheden hebben: een overspelige dronken man die getrouwd is met een chique dame die op kosten van haar stichting voor dieren vakantie viert, een losbandige vrouw die constant roept dat ze ‘niet gék’ is en een lesbische vrouw die zo stereotype is met haar korte haar en tuinbroek, dat zij zich hier doorlopend voor verdedigt. Deze personages ontrollen zich in deze klucht, die een eigenlijke ‘Wodunit’ is naar de verdwijning van de melkboer op komische wijze. ‘Geschift’ is een aardige voorstelling waarbij uitstekend gebruik wordt gemaakt van de historische buitenlocaties van Amersfoort. De sfeer in de boot was zeer gemoedelijk, en de avondzon illustreert de voorstelling zeer mooi. Toch is duidelijk hoe moeilijk het is om een goede klucht neer te zetten, omdat het spel dikwijls tekortschiet. Daarbij is ontvankelijkheid voor platte humor bij het publiek een pré, anders zou er hier en daar wat irritatie kunnen ontstaan.

'Stof' door Jonge mannen spelen De laatste voorstelling 'Stof'" was wat serieuzer. Deze slaapkamer-voorstelling was te zien op het festivalterrein in een kleine houten keet waar 3 jonge mannen een voorstelling speelden over het leven, en de daaraan inherent verbonden dood. Deze tweede voorstelling van dit jonge gezelschap is geregisseerd door de jonge theatermaakster en actrice Fem Patraueus. Patraueus presenteerde 3 personages, elk met een eigen levensdoel die zij om de beurt uitspreken naar het publiek. De één wil alleen maar feesten als DJ, de ander bestudeert planten en de laatste wil alleen maar leven volgens regeltjes, wat een zeer stressvol bestaande oplevert. Elk hebben deze personages hun eigen witte, functionele rekwisieten in gebruik om hun personage te illustreren. Als één van de drie aan het woord is, liggen de anderen op hun eenpersoonsbed van aarde. Ter voorbereiding op het onontkoombare. Halverwege de voorstelling komt er een vierde personage die het moment en de toedracht van de dood voor de drie, per persoon, bepaalt. Achterelkaar ervaren zij het ‘z ­jn tot stof en tot stof wederkeren’. Hierbij wordt de intreding van de dood door een externe factor, de vierde personage, bepaald en het vraagstuk predestinatie aangesneden. Deze indringende voorstelling ervoer ik als zeer gewaagd op een festival, zeker omdat de locatie aan het gezellige festivalhart is gelegen, waardoor de intrinsieke kracht van voorstelling naar mijn smaak verloren ging. Op het festivalterrein was namelijk ook een zeer luide band aan het spelen, waardoor de muziek en tekst van ‘Stof’ gedeeltelijk werd weggevaagd. Ook kwam de ervaring van de voorstelling minder goed uit de verf door deze geluidsoverlast. Maar zeker een gezelschap om in de gaten te blijven houden. Een drietal voorstellingen die de verscheidenheid van Etcetera aangeven! Geef Etcetera volgend jaar eens een kans wanneer het zich onder het thema “&hellipWat een planeet!” opnieuw presenteert! Noordvolk Caja van der Poel (Olympia) en Michael Driebeek van der Ven (de suppoost) - spel Marja Koppejan - regie Jonge mannen spelen Bram Petraeus, Menne Smallenbroek, Wout Gruijters en Mees van Hulten - spel Fem Petraeus - regie Productiehuis d*Amor Marianne van Houten, Marlijn Fleer en Simon Feenstra - spel