Onderwerp: OEROL, LOCATIETHEATER
17 Juni 2017
Thabi Mooi zet bewust een stap verder
Door Youetta Visser met beeld van Nichon Glerum en Tom Fassaert
Sommige voorstellingen knallen er stevig in op Oerol. Zo ook Route Mortel van Thabi Mooi, bij zandafgraving camping Wulp. Maakte zij twee jaar geleden als jong talent in het Atelier een route over een oude man, Wil, die terugkijkt op zijn leven, ditmaal gaat ze verder. De toeschouwers leggen een route langs het stervensproces van een man af. Onderweg horen en zien zij zijn laatste uren en zijn loslaten. Een indringende en intieme ervaring,
Sinds twee jaar is er veel gebeurd in het leven van Mooi. Wil overleed. Haar broertje kreeg een hersenbloeding en overleed enkele maanden later. De vraag is dan wat je als theatermaker doet. Maak je een stuk dat er los van staat of duik je er juist dieper in? Thabi Mooi verwerkte de gebeurtenissen via haar eigen taal: theater. Ze zette een project op rond sterven en betrok veel mensen bij deze zoektocht. Andere creatievelingen, waaronder een filmmaker, een tekstschrijver, een componist en een decorontwerper, haar familie en Terschellingers. Ze interviewde mensen die beroepsmatig met de dood te maken hebben. Van al deze elementen smeedde ze Route Mortel.
De route voert door het bos naar het duin, van het bed naar het sterven. Via de koptelefoon horen de wandelaars de gedachten van een stervende nog niet zo oude man, met op de achtergrond muziek. Hij krijgt bezoek, onder andere van een verpleegkundige, een nachtwaker, een dokter, een imam of een geestelijke en van een begrafenisondernemer. Zij vertellen van hun komst en vertrek en van de wijze waarop ze proberen bij te dragen. Of zoals de geestelijke zegt: Ook de extra mijl te lopen.
Uiteindelijk maken de toeschouwers zelfs het sterven mee, vlakbij, gezeten in een ronde blauwe ruimte. Eenmaal buiten mogen ze, daartoe uitgenodigd door de dood, een blauw lintje aan takken hangen. Mooi: “We kozen de kleur blauw voor de ronde ruimte waarin de toeschouwers het sterven meemaken. We wilden geen zwart. En zagen, na een zoektocht, dat mensen in Mongolië blauw gebruiken. Die kleur hebben we nu overal doorgevoerd, zelfs de vorm van de vaalblauwe jacks van de gidsen verwijst naar Mongolië.” Ze is blij dat bezoekers de route op prijs stellen: “Veel mensen zijn natuurlijk verdrietig aan het eind, maar meestal zijn ze ook gerustgesteld.” De overgang van de stervende man is dan ook rustig. Een dood die je liefdevol komt halen en helpt bij de oversteek. Een dokter die zo nodig euthanasie pleegt op een door de zieke te bepalen tijd en plaats. Betrokken mensen die de tijd nemen en geliefden aan het sterfbed. Zo’n vredige dood wens je iedereen toe.
Met Route Mortel zoomt Thabi Mooi in op een van de meest intieme en emotionele gebeurtenissen in het leven. Haar zoektocht naar wat daar allemaal bij komt kijken, sijpelt door in de voorstelling. Dichterbij nog wil ze, waarbij ze de toeschouwers haast aan de hand meevoert. Soms blijft ze daarbij dicht op de door haar verworven informatie en is de voorstelling erg letterlijk. Bezoekers met andere ervaringen rond sterven kunnen juist daardoor enige afstand voelen. Velen zullen troost putten uit deze gewaagde route. Pas bij het sterven zelf neemt Mooi meer theatrale ruimte. Route Mortel is een waardig afscheid.