Onderwerp: KLASSIEKE MUZIEK, LOCATIETHEATER, OEROL

18 Juni 2016

Kunst om je wakker te schudden

   
Door Youetta Visser met foto's van Mieke Kreunen 

Gouden zakken vol mooie kleren vallen de spelers in de armen. Meer dan veertig dalen er neer en ploffen op de aarde in het sprookjesachtige dennenbos bij Bos LU plak. Ze worden er hebberig van. Totdat de toevoer stopt. En de kleding die ze dragen begint te jeuken. In duidelijke beelden ontwikkelde Dagmar Slagmolen van Via Berlin in samenwerking met het Amsterdams Cello8ctet 'Instant Happiness', een idealistische voorstelling over hebzucht en consumentisme. Een beeldende muziekvoorstelling, gecomponeerd door Jan Kuijken. De eerste performance uit wat een nieuw drieluik zal worden, heeft de kledingindustrie als onderwerp. Slagmolen: "Ik denk dat het ons geen goed doet, als we ons niets aantrekken van de omstandigheden waaronder onze kleding wordt gemaakt. We betalen structureel te weinig."

Het is wrang dat deze voorstelling zelf ook leed aan dit euvel. Net als in de kledingindustrie was er onvoldoende budget om de reële kosten van de productie te betalen. Uiteindelijk kozen de acht cellisten en de makers Via Berlin ervoor het project desondanks door te laten gaan. Wegens het belang ervan. Om dezelfde reden namen zij ook voor lief dat zij ditmaal niet speelden in hun normale setting: keurig gekleed gezeten op stoelen in een halve kring, in een concertzaal. In 'Instant Happiness' rennen zij enkel gekleed in onflatteus ondergoed door het bos en spelen soms op grote afstand van elkaar. Zittend tegen een boom of rollend door het gras daaronder, soms zelfs liggend en kruipend. Ze gebruiken hun taal: muziek en spel als middel om een boodschap over te brengen, die zij zo urgent vinden dat het boven het belang van een waardige vergoeding gaat. Het kwam overigens ook met het budget goed; een VSB-subsidie en vertoning op Oerol volgden. Hopelijk zet deze productie op zijn beurt de kijkers aan tot enige zelfreflectie over hun rol in de mondiale keten van katoentelers, wevers, naaiateliers en winkelketens.

Toch is 'Instant Happiness'  niet belerend. Het laat alleen zien hoe gretig we zijn, hoe we als groepsdieren elkaar volgen in onze onstilbare hebzucht. Degenen die proberen uit te stappen, andere keuzes willen maken, worden onherroepelijk tot de orde geroepen. De cellist die zich in eerste instantie geen kledingzak toe-eigende, wordt door de groep uitgelachen totdat hij overstag gaat. Een andere cellist die een eigen trui breit, wordt terug in de roedel wolven gezet. We sluiten de ogen voor de herkomst van onze kleding. Als uiteindelijk de toevoer stopt en de spelers onrustig wroeten in de berg textiel die ze al hadden, klampen zij zich ten einde raad halfnaakt vast aan hun cello. Met het  instrument aan de borst geklemd eindigt de voorstelling.

Via Berlin heeft grote naam opgebouwd met maatschappelijk relevant theater. Naast bijvoorbeeld de lobby en projecten van non-profit organisaties speelt kunst een eigen rol in het aanjagen van maatschappelijke verandering. Juist door te laten horen, zien en voelen. 'Instant Happiness' maakt die naam meer dan waar.

Via Berllin | Cello8ctet Amsterdam | Oerol