Onderwerp: TONEEL
31 Mei 2015
Première Sjoukje Hoogma als Anne Frank
Door Bart Stokman en Laura Donkersloot met foto's van Laura Donkersloot en Kurt van der Elst
Een jaar geleden op 8 mei 2014 is het dagboek van Anne Frank voor het eerst als toneelstuk opgevoerd. Nu komen we opnieuw voor het één jarige jubileum in het theater Amsterdam voor de premiere met Sjoukje Hoogma als Anne Frank. Het verhaal trekt al een jaar lang bezoekers uit verschillende landen en is een groot succes. Vandaar dat de voorstelling ANNE is verlengt tot september 2015.
“Zal ik ooit nog iets groots kunnen schrijven, zal ik ooit nog eens journaliste en schrijfster worden?”
Woensdag 5 april 1944
Het verhaal over de onderduikervaringen in de Tweede Wereldoorlog wordt door Anne verteld aan een uitgever die ze in de naoorlogse tijd toevallig tegenkomt in Parijs. Ze neemt hem mee naar het leven in 1942 waar ze op haar 13de verjaardag tijdens de oorlog een dagboek ontvangt als cadeau. Haar verhalen verteld ze aan haar denkbeeldige vriendin Kitty. Al gauw ontvangt de familie Frank een oproep om zich te melden voor het transport naar een werkkamp.
Ze besluiten te gaan onderduiken in het achterhuis van het vroegere bedrijf Optekta van Otto Frank. Hier schrijft Anne het grootste deel van haar dagboek, waar ze samen met andere onderduikers de oorlog proberen te overleven. Je ziet een leven van moeilijke tijden, benauwde nachten van stille doodsangst en een huis waar spanningen onderling tussen de onderduikers ook oplopen. Ook is er blijdschap in het Achterhuis waar Anne verliefd wordt op Peter en weg droomt in de toekomst na de oorlog, maar toch wordt dit weer overgenomen door het opgesloten zitten en de eenzaamheid.
Als je het theater van Amsterdam binnenkomt zie je al meteen dat het theater wat weg heeft van de Theaterhangaar waar Soldaat van Oranje wordt opgevoerd. Het prachtige grote podium dat rond kan draaien, dat aan de zijkanten projecties heeft en een groot podium speciaal gemaakt voor dit toneelstuk. Op de zijkanten worden tijdens de voorstelling beelden uit die tijd geprojecteerd en kan je meelezen met fragmenten uit Anne Frank haar dagboek. Hierdoor heb je het gevoel alsof je helemaal in dit aangrijpende verhaal wordt gezogen. Op sommige momenten zijn er ook live beelden van de voorstelling te zien. Dit geeft een extra dimensie, omdat je dan de gezichtsuitdrukkingen van de cast beter kan zien. Er is erg veel zorg besteed aan het toneel: de brasserie in Parijs, het huis aan het Merwedeplein in Amsterdam en het achterhuis. De overgangen gaan vloeiend en het draaiende achterhuis maakt het verhaal niet druk, maar levert echt een toegevoegde waarde over het leven als onderduiker.
Sjoukje Hoogma speelt Anne fantastisch en heeft een stem die het verhaal goed over kan brengen. Het is onwijs knap hoe ze de emotie overbrengt naast de grote hoeveelheid tekst die ze heeft. Je leeft hierdoor mee en krijgt echt mee hoe het geweest moet zijn in het achterhuis.
Ook de rest van de cast draagt echt zijn steentje bij aan het succes. Je voelt de onderlinge spanning die ontstaat in het achterhuis, je voelt hun angst en je krijgt een goed beeld van de keuzes die ze daar bij maken.
Het is en blijft een zwaar verhaal, een heftig verhaal, een verhaal vol emotie. Je merkt dit ook aan de cast. Ook na afloop van deze première kijken ze serieus en zie je weinig glimlachen. Als je je inleeft in dit verhaal is dit logisch, de lading zorgt ervoor dat je niet direct kan omschakelen. Ik denk ook dat ze er goed aan doen om niet meteen vrolijk over te komen. Toch mogen ze trots zijn op het door hun vertelde verhaal van Anne Frank. Het is goed doorgedrongen en ook wij van cultuurpodiumonline moesten aan het einde ons traantje wegpinken.