Onderwerp: WERELDMUZIEK, MUZIEK, ALGEMEEN

1 December 2014

Jonge opkomende jazzartiesten ontvangen Edison Jazz/World 2014

  
Tekst: Bas Steemers
Beeld: Ronald Rijntjes

Op 27 november werden in Muziekgebouw Frist Philips in Eindhoven de Edisons Jazz/World 2014 uitgereikt. De Edison is één van de oudste muziekprijzen in de wereld. Alleen de Amerikaanse Grammy is één jaar ouder dan de Nederlandse Edison. Naar het voorbeeld van de Grammy (die in 1957 is verzonnen en in 1959 voor het eerst werd uitgereikt) werd de Edison ingesteld als “een jaarprijs voor artiesten, die met hun platenoeuvre van dat jaar de beste prestatie – naar het oordeel van een jury – in hun genre gegeven hebben”.

De naam Edison is een eerbetoon aan de uitvinder van de phonograaf: Thomas Alva Edison. Op 22 oktober 1960 werden de eerste Edisons uitgereikt in het Concertgebouw in Amsterdam. Inmiddels worden de Edisons in drie genres opgedeeld met een aparte uitreiking in elke genre. Naast de Edison Pop en de Edison Klassiek dus de Edison Jazz/World.

Internet
De avond was vastgelegd in een uitgebreid en minutieus programma, aaneengepraat door presentator CO de Kloet, dat vanzelfsprekend vooral draaide om de uitreiking van Edisons. Onder de vlag van Edison World/Jazz worden prijzen uitgereikt in de categorieën Jazz Nationaal, Jazz Internationaal, World, Soul, Document en Vocaal. Op één na schitterden de winnaars jammer genoeg door afwezigheid, wat de 'uitreiking' tot een wat obligaat hamerstuk maakte. We zullen daarom volstaan met een overzicht verderop in dit verslag.

Naast de bekendmaking van de Edisons in bovengenoemde categorieën zou de avond gelukkig vooral bestaan uit optredens. Alle drie genomineerden voor de Publieksprijs, die door stemming via internet werd bepaald, stonden op het programma. Zangeres Giovanca (Zilveren Harp 2010), saxofonist Bart Wirtz (Edison Publieksprijs 2012) en het trio Kapok traden gedurende de avond op om hun nominatie kracht bij te zetten.

Muzikale wereldreis
Voordat de Publieksprijs bekend werd gemaakt trad echter het trio van pianist Sebastiaan van Bavel op. Zij wonnen de Edison in de categorie Jazz Nationaal voor hun debuutalbum As The Journey Begins en vierden dat met een uitvoering van 'The Ramster'. Een muzikale wereldreis langs oriëntaalse en Latijns Amerikaanse sferen en ritmes die ze het publiek samen met het Metropole Orkest presenteerden.

Na dit optreden wachtten ons voor de pauze nog twee momenten van aanmerkelijke importantie. Allereerst was daar het feit dat dit jaar de Edison Jazz/World een Oeuvreprijs Nationaal zou kennen. Een soort Lifetime Achievement-prijs die wordt toegekend aan iemand waarvan oeuvre en prestaties gedurende de gehele carrière daartoe aanleiding. De Edison Stichting kende de Oeuvreprijs Nationaal toe aan Greetje Kauffeld.

Ze kreeg de prijs voor haar oeuvre en buitengewone verdiensten voor de Nederlandse muziek. "Greetje Kauffeld is een juweel voor de Nederlandse jazz en daarom de terechte winnaar van de Edison in de categorie Oeuvre Nationaal," aldus de jury.

Joke Bruijs
De bekendmaking en uitreiking hadden een dag eerder, op 26 november al plaatsgevonden. Joke Bruijs verraste Greetje Kauffeld op haar 75e verjaardag tijdens een uitzending van Omroep Max. Daarmee was de verrassing voor het publiek er al af en was de enige echte verrassing dat mevrouw Kauffeld op de avond zelf ontbrak.

Na de bekendmaking van de winnaar van de publieksprijs, Kapok, was het na de pauze tijd voor de winnaar van de Edison Jazz Oeuvreprijs Internationaal, jazzvocalist en tekstschrijver Kurt Elling. Kenners en media verklaren de man met de diepe bariton en die vier octaven bereikt als de beste mannelijke jazzvocalist van de laatste twintig jaar.

Vocalese
Kurt Elling liet zich beïnvloeden door King Pleasure en Jon Hendricks, die hem tot 'vocalese' (het schrijven van teksten op instrumentale jazz-solos) inspireerden, maar ook door Frank Sinatra en Mark Murphy. Naast de scat is Elling bekend vanwege zijn zogeheten ‘rant’: ter plekke improviseert hij zijn woorden en zinnen. Alle tien zijn albums werden genomineerd voor internationale muziekprijzen. De Duitse Echo, de Grammy en tientallen publiek- en mediaprijzen zijn reeds in het bezit van Kurt Elling.

Elling trad bijna een uur op, met naast zichzelf vooral het Metropole Orkest onder leiding van Jules Buckley in een glansrol. Hij liet niet na zich keer op keer te uiten in superlatieven over de ondersteuning van het orkest en de solisten, en gaf daarmee blijk van de internationale faam en waardering die het orkest geniet. Hij genoot zichtbaar van het orkest, dat de werkelijk schitterende arrangementen van bekende klassiekers uitmuntend speelde, en vond het "wonderful to work with an orchestra of this quality". Waarvan acte.

Donateur
Zo werd onverwacht en misschien wel onbedoeld de uitreiking van de Edison Jazz/World 2014 voor mij vooral een pleidooi voor de Nederlandse podiumkunsten. Geheel in lijn daarmee kreeg politiek Den Haag een veeg uit de pan van Co de Kloet in zijn oproep om het Metropole Orkest als donateur te ondersteunen.

Het is in het geheel niet vanzelfsprekend dat een orkest als het Metropole Orkest bestaat en kan blijven bestaan in het huidige politieke klimaat. Om het netjes te houden hield De Kloet het bij het tonen van een flyer en de oproep die te tekenen, wat ook kan op de website van het Metropole Orkest. Dat doen wij dan hier ook maar.

Het complete overzicht van winnaars van Edisons Jazz/World vindt u op de website.