Onderwerp: OPERA EN OPERETTE, OEROL, MUZIEK, LOCATIETHEATER, FESTIVAL

18 Juni 2014

Een gekkenhuis van vernietigingsdrang en lust

Tekst en beeld van Mieke Kreunen

“Sodeknetter!” Dat was het enige dat iemand uit het publiek na het zien van Woyzeck, een waanopera kon uitbrengen, zo onder de indruk was ze van de voorstelling die ze net had gezien. De voorstelling is gebaseerd op een toneelstuk van Georg Büchner en is gemaakt in coproductie tussen Project Wildeman en Silbersee (het voormalige Vocaallab). Waar Büchner de psychotische Woycek benaderde vanuit de realiteit kiezen Wildeman-Silbersee er juist voor om Woyzeck’s schermerwereld te benaderen vanuit de waanzin. De Woyzeck in deze voorstelling is bijna voortdurend onder invloed van zijn wanen, die door de drie alter ego’s van Woyzeck en Marie worden uitgespeeld. In alle hectiek van zijn hallucinaties staat hijzelf eenzamer dan ooit - soms letterlijk - aan de kant. Het verhaal van Woyzeck is één van de belangrijkste crimes passionels uit de geschiedenis. Wie er meer over wil lezen kan het hier vinden.

De vier mannen van Wildeman en de vier vrouwen van Silbersee boeien het publiek vanaf de eerste minuut. De mannen aanvankelijk macho, rauw, luidruchtig en beestachtig expliciet aanwezig. De vrouwen daartegenover lieflijk, breekbaar, sereen en op de achtergrond met hun loepzuiver gezongen liederen. Het kantelpunt in de voorstelling ontstaat als Marie en haar alterego’s zich, hunkerend naar de liefde van hun echtgenoot, schaamteloos aanbieden voor seks. Dan breekt de waanzin pas echt goed los en hebben alle seksuele driften van de vrouwen en de mannen vrij spel. Rauwe muziek van de mannen met pulserende drums en gitaar rifs mengen zich met lyrische, bijna onaardse melodieën van de vrouwen. Woyzeck wordt van de ene waan naar de andere geslingerd en kan zich slechts heel af te toe buiten het tumult opstellen. Eén van de prachtigste momenten in de voorstelling is als Woyzeck zich terugtrekt bij het hek om van een afstandje naar het gekkenhuis van zijn eigen vernietigingsdrang en lust te kijken.

Aanvankelijk probeert Marie nog Woyzeck aan tafel te krijgen en aan het werk te zetten maar dat werkt niet. Ook als ze Woyzeck uiteindelijk vastbindt en zijn beeld kapot maakt, in een ultieme poging om tot hem door te dringen, gaan de mannen compleet door het lint en bekoopt zij het met haar leven.

Razend knap is de manier waarop Wildeman-Silbersee met regisseur Romain Bischoff de waanzin van Woyzeck hebben weten vorm te geven in beeld, beweging en muziek. Dit resulteert in een fysiek en muzikaal spektakel dat niet alleen diepe indruk maakt maar bovendien aangrijpend en ontroerend is in de niets verhullende naaktheid waarmee de menselijke driften worden getoond. Hoewel ogenschijnlijk een chaos, is iedere noot en iedere pas die de spelers maken nauwkeurig geregisseerd en op elkaar afgestemd.

‘Sodeknetter’ is absoluut een beter woord voor deze voorstelling past dan ‘chapeau’, dat deze voorstelling zeker verdient. Een  topvoorstelling die – hoewel niet speciaal voor Oerol gemaakt – hier wel helemaal op het festival thuis hoort.

Project Wildeman | Silbersee | Oerol