Onderwerp: POP-ROCK, JAZZ

24 Juli 2013

North Sea Jazz Lagged (2-2)

Tekst: Serge Julien
Beeld: Eric van Nieuwland

Snoeptuin
De Congo is dit weekend net een snoeptuin voor soulliefhebbers; in de categorie verloren soulheden heeft North Sea Shuggie Otis en Bettye LaVette naar het festival gehaald. Bij de naam Shuggie Otis loopt alleen bij culinaire fijnproevers het speeksel langs de mondhoeken, terwijl de doorsnee liefhebber onwetend de schouders ophaalt. Wanneer je echter vertelt dat hij de schrijver en componist is van de Brothers Johnson-megahit Strawberry Letter 23, gaan er opeens alarmbellen rinkelen. Een recente heruitgave van zijn klassieke album Inspiration Information uit 1974 deed de naam van Shuggie Otis weer opleven. Helaas is de magie van dat album ver te zoeken tijdens het vlakke optreden van de 59-jarige Amerikaan. De man zelf staat en bijna onbeweeglijk bij, met een door een grote zonnebril bedekt gezicht waarvan de gezichtsspieren geen teken van leven vertonen. Otis toont gedurende het hele optreden een afwezige indruk, ongeïnspireerde zang en imponeert hoogstens met een snerpende bluesy gitaarsolo. Jammer, want man’s vroegere werk is zeker van een torenhoog niveau.

Wie wel overtuigt is Bettye LaVette. Deze zangeres stopt haar volledige ziel en zaligheid in de performance. Hoewel ze al sinds de jaren ‘60 platen maakt, kon haar mix van soul, rock, blues en funk in die tijd geen weg vinden naar een potentieel publiek. Pas vier decennia later breekt ze eindelijk door met hartverscheurend rauwe liedjes gebaseerd op haar eigen leven en wordt meteen genomineerd voor een Grammy. Haar voordracht doet vaak denken aan Tina Turner, maar zonder het commerciële randje en dat komt de muziek alleen maar ten goede.

De polijsting ligt er wel dik bovenop bij ex-GAP Band lid Charlie Wilson die een typische R&B-show met een hoog  Amerikaans entertainment gehalte, inclusief dansers, glitterkleding en kostuumwisselingen presenteert. Artistiek weinig bijzonder, maar de enthousiaste Wilson krijgt de handjes wel snel in de lucht. Dan is The Roots natuurlijk een stuk interessanter met geraffineerde lagen jazz over hiphop beats en de retestrakke ritmes van drummer Questlove. De huidige huisband van de Amerikaanse show Late Night With Jimmy Fallon laat er geen twijfel over bestaan dat ze nog steeds een gruwelijk goed hiphop-collectief is.  

Bulderend agglomeraat
Hoe goed The Roots ook speelt, hun Nederlandse counterpart in het kwadraat Re:Freshed Orchestra maakt een nog grotere indruk. Dit bulderende agglomeraat van jonge Nederlandse muzikanten laat het Missississpi-podium op haar grondvesten trillen. Het zestienkoppige collectief bewerkt songs van artiesten als Guru, Jay-Z en Nina Simone en drijft dat naar zulke grote hoogten dat het net is alsof ze de muziek opnieuw uitvinden; hiphop, klassiek, funk en jazz, het zit er allemaal in en wordt met een genadeloze drive geserveerd. John Legend – die een paar meter verderop speelt – mag dan misschien op hetzelfde tijdstip de grote publiekstrekker zijn, hij haalt bij lange na niet het energieke niveau wat Re:Freshed Orchestra tentoonspreidt. Nederland is te klein voor deze magistrale band!

De Congo barst ook uit z’n voegen door de mensenmassa die voor Charles Bradley komt. Een concert waar menigeen al dagen van te voren over praat. Sinds de recente release van de aangrijpende documentaire Soul Of America over deze 65-jarige laatbloeier, is iedereen gecharmeerd van deze held. Voordat zijn recente succes vorm krijgt, is Bradley een imitator van zijn grote held James Brown. Dat blijkt ook wel uit zijn performance op North Sea waarin alle JB-facetten zoals de gilletjes, de uithalen en de acrobatiek met de microfoonstandaard en de showkleding de revue passeren. Maar Bradley is alles behalve een goedkope imitatie-act; hij schrijft zijn liedjes zelf, speelt met muzikanten uit het gerenommeerde Daptone-circuit en stopt zo ongeveer heel zijn leven, al zijn ervaringen, al zijn pijn en geluk in de liedjes en performance. En dat is machtig om te horen en te zien.

Terwijl ik met bewondering Bradley observeer, constateer ik frustrerend dat ik ook nog langs Dionne Warwick moet in de Amazon, dat notabene helemaal aan de andere kant van het gebouw ligt. Maar ja, deze souldiva loopt de deur in Nederland niet bepaald plat, reden temeer om even langs te gaan. Het moment dat ik in de zaal ga zitten, worden mijn oren geweld door een corny uitvoering van de hit Heartbreaker, waarin direct duidelijk wordt dat Warwick’s stem aan kracht heeft ingeboet. Het wordt nog aardig als de zangeres haar passie voor Brazilië ventileert en vervolgens evergreens als Do You Know The Way To San José in een bossa-jasje hijst, maar de geschiedenisboeken gaat het niet in. Leuk, maar minder dan ik me had voorgesteld. Had ik het hele concert van Charles Bradley maar afgeluisterd, denk ik bij mezelf. Dan nog maar even het laatste stukje van Sting meepakken die op dat moment een volgepakte Nile tegenover zich heeft.

Aanslag
Aan alle leuke en enerverende vakanties  komt een eind. Ook North Sea Jazz vloog dit jaar weer ongemerkt snel voorbij. En telkens is het weer een emotioneel moment als je het tijdelijke epische muziekcentrum van de wereld achter je laat. Wat overblijft is een dubbel gevoel van energie, extorsie en heimwee. North Sea Jazz-podiumhost Chanella Hodge omschrijft het twee dagen later op haar Facebook misschien nog wel het best: ‘jazzlagged.’