Onderwerp: VERWACHT, TONEEL

10 Juni 2012

Een vrouw wil drie mannen - Incognatio

Interview door Nynke van Hurne

Repetities “Hou ik jou” van Theatergroep In-Cognatio van start

“Kijk voor je, René!” roept Mieke, de regisseuse, terwijl ze naar voren buigt op haar stoel. “Je moet contact maken, communiceren met het publiek.”. En niet alleen met het publiek. Muziektheatervoorstelling “Hou ik jou” draait zelf ook om communicatie, maar dan in een huwelijk. De repetities zijn recent gestart.

Een dag later zit René Dullaart-Heijkoop in een Rietveldstoel in zijn woonkamer. Hij draagt zwarte kleding, heeft een gulle lach en heeft lang stijl haar dat hij los draagt. De stoel lijkt te klein voor zijn lange lichaam. René is een van de acteurs/zangers van de voorstelling “Hou ik jou” en initiatiefnemer van het project.

De voorstelling is een zoektocht naar het ideale huwelijk, vermeldt de flyer. René licht het toe: “De voorstelling wordt gemaakt met een actrice/zangeres en drie acteurs/zangers, daarnaast drie achtergrondzangers en een live band bestaande uit vijf personen. Het verhaal gaat over communicatie in een relatie, óf eigenlijk het gebrek daaraan. Je wilt graag een goede echtgenoot zijn, maar wat houdt dat in? In het begin van een relatie ben je je heel bewust van je rol. Je vindt iemand leuk er ontstaat vriendschap, je maakt het iemand naar zijn zin en verleidt iemand, vervolgens ontstaat er een vaste relatie. Op den duur sluipt er vaak een vast patroon in een relatie, vanzelfsprekendheid, mogelijk zelfs sleur. En dan kan het fout gaan. Daar gaat de voorstelling over.”

Is de voorstelling een moraliserend drama? “Nee”, zegt René met een uithaal. “Er zit juist heel veel humor in de voorstelling. Ik wil mensen wel iets meegeven met de voorstelling maar door de live muziek en zang wordt het een luchtige en vermakelijke voorstelling.”

De voorstelling draait om een vrouw die een relatie heeft met drie mannen. De vrouw is al een tijd getrouwd en de relatie is niet echt sprankelend meer. Ze heeft daarnaast een goede vriend bij wie ze kan uithuilen en die haar helpt. En ze heeft een minnaar.

Mieke Lelyveld, een van de twee regisseuses, heeft het verhaal bewerkt. “Mieke heeft ervoor gezorgd dat er humor, snelheid en dynamiek in de voorstelling zit. Daarnaast heeft Mieke ook een goed gevoel voor taal”, vertelt René. Mieke is als actrice, schrijfster en regisseuse geen onbekende in de Haagse theaterscene. Ze heeft vele voorstellingen op haar naam staan waaronder een voorstelling met Hella Haasse. “Ik ben ontzettend blij dat zij de tekst onder handen heeft genomen. Los van het feit dat ze een enorm grappige en eigenzinnige vrouw is om mee te werken”, vertelt René enthousiast.

Bij de repetities, een dag eerder, krijgen de acteurs van de twee regisseuses Mieke Lelyveld en Annelies van der Bie aanwijzingen: wel of niet naar voren lopen, snel of langzaam lopen, links- of rechtsom draaien, naar wie kijk je bij die zin, wat is je blik, waar leg je de klemtoon op? Een scène, waarbij de drie mannen een verbond sluiten, wordt eindeloos herhaald. Elke keer net weer ietsje anders. Telkens kijken wat het beste werkt. Geduld is duidelijk een vereiste voor een acteur.

Vriendschap, liefde en lust

Ze staan met zijn drieën aan de bar: haar beste vriend, haar echtgenoot en haar minnaar. De man links heeft een vriendelijk lach en warme uitstraling. De man in het midden is wat ouder, grijs, heeft een buikje en kijkt zelfvoldaan. Rechts staat een lange, slanke man met een paardenstaart. “Wat heb jij dat ik niet heb?” De echtgenoot kijkt vragend naar de minnaar en vervolgt spottend: “Behalve tijd om te vlijen, vrijen en te vlijmen.” Voordat de minnaar kan antwoorden, komt de vriend tussenbeiden: “Maar wanneer help jij haar met de boodschappen, met haar scriptie of problemen op het werk? Dat doe ik, haar beste vriend”, zegt hij verwijtend tegen de echtgenoot.

Het idee van het verhaal komt van René. “Het verhaal is deels autobiografisch”, vertelt hij. “Ik heb een relatie gehad waarin mijn ex-partner en ik langs elkaar heen liepen. Beiden hadden we niet het vermogen om te praten over de problemen in onze relatie. Als ik vertelde dat ik ongelukkig was, dan antwoordde hij: ‘dat is jouw probleem’. Ik wilde een goede echtgenoot zijn. De huwelijksbelofte, in goed en slechte tijden, nam ik serieus maar uiteindelijk heb ik teveel geslikt omwille van de lieve vrede. Een relatie is niet alleen geven, je mag ook nemen, het mag ook om jezelf draaien.”

Daarnaast vertelt René dat hem opviel dat in veel theatervoorstellingen een man meerdere relaties heeft maar het omgekeerde minder vaak voor komt. “En dat wilde ik met deze voorstelling rechtzetten”, zegt hij resoluut. “Vandaar het idee van een vrouw die drie mannen wil.”

Is de oplossing voor een goed huwelijk dan om naast je echtgenoot, een goede vriend en een minnaar te hebben? René is van mening dat iedereen alle drie de persoonlijkheden in zich heeft. “Ervaringen, zoals plezier of tegenslagen, deel je met je echtgenoot, je zorgt voor elkaar en je deelt praktische zaken zoals een huishouden. Daarnaast wil je met je partner kunnen praten over wat je bezighoudt, hoe je je voelt en wat je dromen zijn. En weer op andere momenten wil je romantiek, intimiteit, seks, lust, geil zijn.” Rene voegt er aan toe: “Niet bij iedereen zijn deze drie-eenheden even goed ontwikkelt maar je ervan bewust zijn, is stap één.”

De dag daarvoor. De vier acteurs/zangers zetten duidelijk een knop om zodra ze een scène gaan spelen. Was er tijdens de vergadering voor de repetitie nog enige wrijving over het repetitieschema - de een wil via een e-mail weten als hij een uurtje later kan beginnen, de ander via een sms, weer een ander via een telefoontje -, zodra de acteurs een scène met elkaar spelen, ontstaat er een bepaalde chemie tussen hen. Er is overtuiging, overgave en emotie.

Achterstallig huwelijksonderhoud

Met volle tassen in beide handen komt de vrouw vol energie de kamer binnenstormen en roept enthousiast: “Zullen we vanavond gaan dansen, naar de kroeg, uiteten gaan? Of... of met de nachtboot naar Liverpool?” Haar echtgenoot fronst zijn wenkbrauwen en herhaalt vol verbazing: “Met de nachtboot naar Liverpool?” “Ja”, roept ze opgetogen en vervolgt “Laten we eens gek doen, iets spannends.” Haar echtgenoot gaat duidelijk niet mee in haar enthousiasme en ze verzucht: “Vroeger bedacht je altijd onverwachte dingen. Kwam je thuis met kaartjes voor een concert waar ik al heel lang naartoe wilde. Nu kom je thuis en wil je alleen maar de krant lezen.” De echtgenoot raakt geïrriteerd. Terwijl zij nieuw aangekochte tijdschriften uit haar tassen haalt, verwijt hij haar: “Wat jij zoekt is een minnaar, een lover, een geliefde. Jij leest teveel van die vrouwenbladen. Het leven is nu eenmaal geen romannetje.”

In de voorstelling “Hou ik jou” wordt veel gezongen. Zanger en vocal coach Marc Drost heeft de muziek gecomponeerd en de liedjes geschreven. “In de voorstelling komen verschillende muziekstijlen voor. Marc zet daarmee gevarieerde en wisselende sferen neer die toch een bepaalde eigenheid hebben”, vertelt René.

Is het niet vaak zo, dat bij een voorstelling waarbij een acteur ook moet kunnen zingen, hij of zij eigenlijk maar een van de twee echt goed kan? René is het daar niet mee eens. “Alle vier hebben we ruime ervaring in acteren en zingen. Bij de audities was dat uiteraard een belangrijke vereiste en dat heeft goed uitgepakt. Er is wel wat verschil in ervaring door het leeftijdsverschil maar de kwaliteit is daar niet minder door.”

Hoewel de acteurs/zangers niet betaald krijgen, neemt René met dit project een financieel risico. Hij heeft enkele kleine subsidies toegezegd gekregen maar niet genoeg om de kosten als de huur van het theater, het decor, de kleding, het drukwerk van te kunnen betalen. Waarom neemt iemand zo’n risico? “Het gaat mij om het feit dat ik mijn droom wil waarmaken.” René werkt als manager in de zorg. Al jaren speelt hij, naast zijn baan, in theatervoorstellingen en treedt hij op als zanger. Een eigen voorstelling maken, van begin tot eind, was zijn droom. Hij ging een dag minder werken en richtte Stichting In-Cognatio op. “Voor het realiseren van mijn droom heb ik veel mensen nodig en het is fantastisch om het enthousiasme en plezier te zien bij al die mensen die aan dit project meewerken”, vertelt René.

Maar waar komt die drang vandaan? “Het is heel dubbel”, zegt René. “Bij elke optreden of voortelling die ik heb gedaan, vraag ik me twee minuten van te voren af, waarom doe ik mezelf dit aan? Ik ben zenuwachtig en onzeker. Maar het applaus na afloop is het ultieme cadeau. Ik voel toch de drang om die uitdaging aan te gaan en te laten zien dat ik het kan. Met deze voorstelling is hetzelfde aan de hand. In het begin dacht ik, dit kan ik niet. Deels ook de calvinist in mij die nederigheid eist. Maar ik voel direct daarna de drang om het onmogelijke mogelijk te maken.”

Gaat de voorstelling worden zoals René had verwacht? “We hebben een lange aanloopperiode gehad. Uiteindelijk heeft Mieke mijn idee van het verhaal helemaal bewerkt en ik kan me er helemaal in vinden. Ook met de professionele liedjes en regie ben ik heel gelukkig. Nu we met repeteren zijn gestart, kan ik met overtuiging zeggen dat de acteurs Rachel Abrahams, Willem van Dinteren, Piet van der Pas en ik, het amateurniveau gaan ontstijgen. Daar ben ik van overtuigd.”

Theater de Regentes in Den Haag

De muziektheatervoorstelling “Hou ik jou” wordt op 22, 23 en 30 juni 2012 opgevoerd in Theater De Regentes in Den Haag.

Informatie en kaartverkoop op de website van Theater De Regentes