Onderwerp: OEROL

17 Juni 2011

Harmonic Fields - 500 instrumenten op het Arjensdune

Tekst en beeld van Mieke Kreunen

's Middags op de dag van de opening van Oerol 2011 verzamelden eilander genodigden, genodigden van de wal en pers zich op het Arjensdune voor de kick off van Oerol 2011, de presentatie van het programma van het Europees samenwerkingsverband voor locatietheater In Situ voor 2011 - 2016 en de onthulling van Harmonic Fileds, een geluidsinstallatie van het Franse Lieux Publics & Cie. Het waaide nog net te weinig om de 500 instrumenten van de installatie allemaal aan de gang te krijgen en ik heb me dan ook heilig voorgenomen er deze week nog een keertje heen te gaan bij zonsopgang en windkracht 6.

Het Arjensdune vormt tijdens Oerol het podium voor een wonderlijk orkest. Met een arsenaal aan instrumenten (500!), maar zonder musici. Het is de wind die er muziek uit tovert. Het optuigen van de installatie had – letterlijk – een hoop voeten in de aarde. Niet alleen voor de kunstenaars, maar ook voor Staatsbosbeheer.  

Het Arjensdune was twee jaar geleden nog een zeedennenbos, in de jaren dertig van de vorige eeuw aangeplant om zandverstuivingen tegen te gaan. Staatsbosbeheer probeert hier het oorspronkelijke duinlandschap, inclusief de typerende planten- en diersoorten die daarbij horen, weer terug te brengen en kapte het bos.

Toen Oerol besloot de voorstelling ‘Harmonic Fields’ van het Franse gezelschap Lieux publics te programmeren, was daarmee een ideale plek ontstaan voor een installatie die gebruikmaakt van de wind. Maar tussen droom en daad... “We hadden vooraf goede afspraken gemaakt, maar tijdens de opbouw werd duidelijk dat het onmogelijk is om 500 instrumenten te verplaatsen zonder dat er zware voertuigen aan te pas komen,” vertelt Maaike van Deelen, boswachter bij Staatsbosbeheer. “Het probleem is dat het zware verkeer zorgt voor een verdichting van de bodemstructuur, die een ander soort plantengroei met zich meebrengt. Dat zou een deel van ons werk teniet doen.” Ook het ongebreidelde graasgedrag van de Hollandse landgeiten gaf problemen. “Je kunt niet even iets laten slingeren, want die beesten eten alles.”

Al sinds de eerste editie werkt Oerol intensief samen met Staatbosbeheer: meer dan de helft van de buitenlocaties bevindt zich op hun terreinen. “Wij vervullen in onze natuurgebieden eigenlijk de rol van toneelmeester: wij geven aan of iets wel of niet kan op een bepaalde plek, en zo ja, onder welke voorwaarden.” Er zijn bovendien richtlijnen opgesteld door een onafhankelijke ecoloog, waarin specifiek wordt aangegeven welke aantallen bezoekers en welk soort activiteiten zijn toegestaan. Voor ‘Harmonic Fields’ werd tot een compromis besloten: dwars over het terrein werd tijdelijk een pad vrijgemaakt voor de aanvoer van het materieel. Het festival zorgt ervoor dat hier na afloop de bovenste laag weer wordt afgeschraapt, zodat de losse bodemstructuur wordt hersteld. En de geiten zijn tijdelijk in een afgerasterd deel van het duingebied ondergebracht. “Oerol is ook voor ons als boswachters een intensief project, maar het is ontzettend mooi hoe kunstenaars zich laten inspireren door de natuur en hoe bezoekers de gebieden op een nieuwe manier kunnen ervaren.”   

Lieux Publics & Cie – ‘Harmonic Fields’.
18 t/m 26 juni, 11.00 – 17.00 uur doorlopend, Locatie 30 Arjensdune – West.
Vrij toegankelijk met paspoort.