Onderwerp: Holland Festival, OPERA EN OPERETTE
12 Juni 2011
UNE FLUTE ENCHANTÉE – OPERA VAN HET ZUIVERSTE WATER
Door Marijcke Voorsluijs met foto's van Pascal Victor ArtComArt
Une Flute Enchantée, oftewel Die Zauberflöte. Frans gesproken, Duits gezongen, Nederlands boventiteld. Het paneel met de titels hangt, o wat een feest, tussen de lampen boven het toneel in plaats van helemaal vooraan, zodat ook de voorste rijen zonder nekkramp het verhaal kunnen volgen. De Franse teksten zijn een luchtig commentaar op de gezwollen Duitse liedteksten. Het verhaal is al serieus genoeg.
De Koningin van de Nacht is haar dochter Pamina kwijt: booswicht Sarastro houdt haar gevangen. Prins Tamino is verliefd op Pamina’s portret en gaat haar zoeken, vergezeld door vogelvanger Papageno, zelf op zoek naar een wederhelft. Tamino krijgt van de Koningin een toverfluit mee, Papageno een klokkenspel. Maar niets is wat het lijkt: de Koningin van de Nacht is op macht uit, maar Sarastro regeert de Tempel van de Wijsheid en wil het meisje juist redden uit de handen van haar moeder. Sarastro stelt beide heren op de proef en wint hen voor zich. Dan fluistert de Koningin haar dochter in Sarastro te vermoorden, maar ze wordt ontdekt. Papageno vindt zijn wederhelft, Tamino krijgt zijn Pamina. En ze leefden …
De 85-jarige Britse regisseur Peter Brook volgt in zijn regie (zijn laatste? wie zal het zeggen …) letterlijk het verhaal van de originele Zauberflöte. Maar verder neemt hij alle vrijheid en maakt er een sober geheel van. Spelers op blote voeten, in eenvoudige kostuums en zonder microfoon. Geen orkest in de bak, maar een bescheiden vleugel aan de rand van het toneel. Geen pompeus operadecor, maar een verzameling bamboestokken. Die dan wel weer heel inventief worden gebruikt: struikgewas, deurpost, speer, galg – bamboe is alles als je het maar wilt zien. Geen toneellijst maar een open en ruimtelijk beeld, met behalve de bamboestokken alleen de houten zijwanden van het Muziekgebouw aan ’t IJ en een donker achterdoek. In plaats van alle bijrollen slechts twee mannen. Ze zijn slang, beschermheer, souffleur, bewaker, intrigant en nog veel meer. En Papageno mag met hun dreadlocks spelen.
De zang is ingetogen en loepzuiver, het spel sober maar effectief. Papageno mag uitpakken, en dat doet hij. Thomas Dolié moppert erop los, rolt met zijn ogen, en laat zich tijdens Sarastro’s beproevingen slechts met een gebraden kip en een fles wijn de mond snoeren. Als vervolgens de heks zijn hart verovert, blijkt zij – eind goed al goed – het hem door Sarastro beloofde vrouwelijke evenbeeld Papagena te zijn. Hij kan zijn geluk niet op en vertedert het publiek. Gecompliceerder is de rol van de Koningin van de Nacht. Liefhebbend, verleidend, machtsbelust en berekenend, en dat allemaal in slechts twee aria’s. Maar ze overtuigt aan alle kanten.
Geweldig, deze pure, integere opera. Geen blabla en geen poespas maar kunst van het zuiverste water.
Vrije bewerking: Peter Brook, Frank Krawczyk, Marie-Hélène Estienne
Naar de compositie van: Wolfgang Amadeus Mozart
Libretto: Emanuel Schikaneder
Regie: Peter Brook
Licht: Philippe Vialatte
Kostuums: Hélène Patarot
Piano: Alain Planès, Matan Porat
Cast: Dima Bawab, Malia Bendi-Merad, Leila Benhamza, Luc Bertin-Hugault, Patrick Bolleire Bolleire, Jean-Christophe Born, Raphaël Brémard, Thomas Dolié, Antonio Figueroa, Virgile Frannais Frannais, Betsabée Haas, Matthew Morris, Agnieszka Slawinska, Adrian Strooper, Lei Xu, Jeanne Zaepffel
Komiek: William Nadylam, Abdou Ouologuem
Artistiek adviseur: Christophe Capacci