Onderwerp: JAZZ

16 Augustus 2010

Oude mannen en de geest van John Coltrane op Jazz Middelheim

Tekst en beeld Michiel Fokkema (klik voor vergroting)

Jeroen Van Herzeele Quartet
Deze Belgische saxofonist heeft zijn sporen verdient en grijpt nu terug naar een oude jeugdliefde: John Coltrane. Vooral dan uit zijn latere periode eind jaren 60. Geen kloon van de meester maar wel hevig geinspireerd. Het viertal speelt technisch zeer goed, elke noot ligt op zijn plek en is duidelijk hoorbaar. Toch staat dit de emotie niet in de weg. Ondanks dat de muziek zo nu en dan schijnbaar in een brij overgaat is de muziek aangrijpend en spiritueel getint. Uiteindelijk monden de rustige stukken ook uit in gepasioneerde free-jazz achtige solo's met uithalen die diep door je ziel snijden. Zeker niet geschikt voor de ongeoefende luisteraar. Geheel in de stijl van de oude meester maar dan in een hedendaags jasje. Hier heb je toch het gevoel dat de muziek van Coltrane een waardige opvolger heeft gevonden. Het lijkt of ze er in geslaagd zijn door te gaan waar Coltrane moest stoppen.

Ze eindigen het concert met het prachtige nummer “Leo” van Coltrane. Meester bassist Jean-Jacques Avenel begint het stuk met een prachtige ingetogen solo. Als de andere bandleden inzetten stroomt er een golf van geluid over het publiek heen. Tussen alle andere Coltrane adepten op dit festival steekt Jeroen van Herzeele er zeker met kop en schouders boven uit.

Ahmad Jamal
De swingende 79 jarige pianist Ahmad Jamal gaat ook al weer even mee. In 1958 scoorde hij zijn eerste succes. Wat is het toch met jazzmusici? Is het zo'n gezond beroep dat ze allemaal zo oud worden? Of is het zo slopend dat alleen de allersterksten overblijven? We zullen het wel nooit weten. Feit is wel dat de ouderen het nog zo ontzettend goed doen. Dat blijkt maar weer op dit gemoedelijke familie festival in Antwerpen.

Het met percussie sterk bezette kwartet gaat voor de swingende muziek met duidelijk Zuid-Amerikaans en Caribische invloeden. Met verder alleen een bassist moet Ahmad Jamal bijna het hele harmonische en melodische gedeelte van het concert voor zijn rekening nemen. Dat doet hij dan ook, en wel met een ongekende energie. Breed spelend schuwt hij niet de swing, melodie en de krachtige aanslag. Opvallend is echter zijn timing en het gebruik van stilte. Korte melodielijnen zetten de toon waarop vervolgens lustig wordt gevarieerd. Veel melodie ook in het laag en zo nu en dan blijkt ook duidelijk de invloed van klassieke componisten.

Met duidelijk veel plezier werken de 4 musici zich door de nummers heen. Afwisselend tussen Latin, klassiek, ballad en een vleugje free-jazz weten ze een meeslepend concert neer te zetten dat zeer door het publiek wordt gewaardeerd. Met een staande ovatie weten ze nog een toegift los te peuteren.

Wayne Shorter Quartet
En dan eindelijk de man waarvoor iedereen lijkt te zijn gekomen. Ook Wayne Shorter heeft al heel wat jaren jazz geschiedenis geschreven. Met Miles Davis Weatherreport en talloze andere projecten en CD's.

Als de set begint slaat gelijk de bevreemding toe. Het lijkt een chaotisch begin van wat hopelijk later een toegankelijk stuk wordt. Het zijn losse stukjes muziek die aan elkaar geregen worden. Het perfect op elkaar ingespeeld kwartet neemt het steeds van elkaar over, waarbij de niet gespeelde noten net zo belangrijk zijn als de wel gespeelde noten. In feite wordt de muziek binnenste buiten gedraaid. De echte muziek lijkt aan de andere kant te zitten.

Na verloop van tijd, als je je er voor open stelt ontvouwt zich een caleidoscopisch landschap van geluid, ritme en melodie. De band neemt je aan de hand en leidt je er door heen. Het is wel moeilijk om de aandacht er 5 kwartier onafgebroken bij te houden. Maar als je daar je best voor doet is de beloning groot.