Onderwerp: OEROL

12 Juni 2010

Master en Margarita, een waardige openingsvoorstelling

Door Paolo met foto's van Mieke Kreunen en Sake Elzinga

De openingsvoorstelling van het Oerolfestival 2010 was 'Master en Margarita' van Tryater en De Kift. Midden in het landschap doemde al van verre het silhouet op van een klassiek amfitheaterachtig variététheater, omhuld met wapperende doeken en vlaggen. Eenmaal binnen hek- en ijzerwerken in stijl en kleurige verlichting en mooi uitgelicht boven het podium 'het universum'. Als de voorstelling vult het toneel zich met een zeer gevarieerd gezelschap acteurs (Tryater) en muzikanten (De Kift) , waarbij de meeste personages ook nog eens zijn uitgedost in bonte circusachtige kostuums. Het geheel maakt een Comedia dell' Arte-achtige indruk.

Een deel van de voorstelling wordt (wel geprojecteerd ondertiteld) in het Fries opgevoerd en dat maakt dat extra oplettendheid geboden is. Master en Margarita werd geschreven door de Russische schrijver Boelgalov. Het verhaal gaat over een strafexpeditie van de duivel en zijn gevolg door Moskou met humor en muziek als wapens. Ze zijn op zoek naar passie, naar dat ene pure onhebzuchtige oergevoel. In hun zoektocht ontregelen ze de samenleving en dagen iedereen uit om de allesoverheersende liefde te kunnen vinden.

En dan is daar Margarita, keurig getrouwd in een liefdeloos huwelijk en snakkend naar passie. Ze begint een affaire met de Master, die een boek aan het schrijven is met een geheel eigen versie over de rol  van Pontius Pilatus. De verhaallijnen van Duivel, van Margarita en haar Master vormen de drie belangrijkste bouwstenen van het stuk.

Het zijn vooral de duivel en z’n kompanen die het podium bevolken. Zij dagen de mensen uit de zeven zonden (IJdelheid, Hebzucht, Lust, Jaloezie, Gulzigheid, Toorn en Luiheid) te begaan. Geleidelijk aan verliezen de mensen in Moskou de controle over hun goed geregelde leventjes.

Ambtenaren worden lege pakken, modebewuste dames verliezen hun kleren en elitaire kunstenaars gaan met elkaar op de vuist. Met het gemak en met macabere humor wordt zo een praatgrage presentator door een tram onthoofd (“het was een ongeluk”) en een leugenaar de tong uitgerukt, opgejaagd door de rauwe en energieke muziek van De Kift, die het gevolg van de duivel vormen.

Margarita wordt na een vlucht door de lucht (“ik ben vrij!”), na enige aarzeling van haar kant, gastvrouw op het bal van de duivel waar elke ooit overleden moordenaar, laaielichter of dief is uitgenodigd en zij sluit op dit feest een pact met de duivel om haar verloren Master terug te vinden. Op dit 'feest van de dood' gaat Margarita de ultieme confrontatie aan. Zij moet iedereen liefhebben, zonder oordeel, en wanneer haar dat haar lukt geeft de Duivel Margarita haar Meester terug en een nieuwe kans op allesverzengende liefde.

Vanwege de in elkaar vervlochten verhaallijnen, die ook nog eens met een zeer nadrukkelijk muzikaal spektakel zijn omlijst, is dit niet echt stuk voor 'beginners'. Het imposante decor, de complexe thematiek en alle muzikale afleiding maken het stuk niet meteen heel inzichtelijk. Maar voor mensen die bekend zijn met het boek en het thema is het een lust voor oog en oor.

Indrukwekkend en overweldigend zijn de woorden die passen bij deze voorstellling waarin Tamara Schoppert als Margarita en Juda Goslinga als de Master de titelrollen vervullen. Een prachtige toneelbeeld, zeker tegen de Terschellinger avondluchten als de schemering steeds verder invalt gaandeweg de voorstelling.

Met Master en Margarita geeft Tryater een waardig vervolg aan de traditie van bijzondere, grote voorstellingen op locatie zoals Peer Gynt (1999), de internationale co-productie Salted (2001) en Gleone Gloede (2008) die allemaal eerder op Oerol te zien waren.

Concept, script en regie: Ira Judkovskaja
Muziek: Ferry Heijne, Pim Heijne
Spel Tryater: Jan Arendz, Aly Bruinsma, Marijke Geertsma, Arnold Dijkstra, Nynke Heeg, Juda Goslinga, Hans Kroodsma, Tamara Schoppert, Eelco Venema, Margje Wittermans
De Kift: Ferry Heijne, Han Hulscher, Jan Heijne, Mathijs Houwink, Patrick Votrian, Pim Heijne, Wim ter Weele /
Decorontwerp: Ekko de Bakker
Kostuumontwerp: Anna Khodorovich
Lichtontwerp: Koos de Vries
Dramaturgie: Inès Sauer