Onderwerp: Festival aan de Werf
26 Mei 2010
Adem door Roos van Geffen
Door Mieke Kreunen met foto's van Anna van Kooij
Het nieuwste stuk van Roos van Geffen, Adem, speelt zich af in een loods aan de Cartesiusweg in Utrecht. Alleen de wandeling al door de lege steriele gangen brengt de bezoekers in een geschikte stemming voor deze voorstelling.
Het publiek neemt plaats op een tribune waar boven een dak van wollig materiaal is aangebracht. Dat geeft de intimiteit van een klein theatertje in die grote loods. In de ruimte staan tamelijk veraf vijf mensen verspreid door de ruimte. Twee staan er bij elkaar, de anderen staan apart. Ogenschijnlijk lijkt er niks te gebeuren maar dan ineens valt op dat er eentje een beetje gedraaid is ten opzichte van daarnet. Dat is het moment waarop je de boel beter in de gaten gaat houden en ineens constateert dat ze allemaal bewegen, heel langzaam en bijna niet waarneembaar met het blote oog.
Ook tekent zich door steeds meer licht een achterwand af waarvan je ook ineens opmerkt dat die langzaam maar zeker de kant van de tribune op komt, de mensen voor zich uit dwingend. De mensen komen dichterbij en we kunnen nu hun gezichten goed onderscheiden. Eigenlijk lijker ze steeds aardiger te worden naarmate we langer naar ze kijken.
Een vrouw neemt plaats op één van de krukjes die voor de tribune staat. Ze ademt hoorbaar, steeds zwaarder, het lijkt wel alsof ze opgewonden is en op het punt staat klaar te komen als ze abrupt afbreekt. Dan voegen de anderen zich bij haar. Ze kijken ons vriendelijk aan. De achterwand komt steeds dichterbij en sluit ons met de mensen in in een wollige doos.
De mensen glimlachen, het publiek glimlacht terug, eerst aarzelend maar later spontaan. De lach van de mensen voor de tribune wordt steeds uitbundiger tot schaterlachen aan toe. Ook op de tribune kunnen mensen het niet meer houden en grinniken hardop. Dat gaat vanzelf. De mensen lachen en lachen of is het eigenlijk wel lachen? Is het geen andere emotie die we zien?
Gelukkig, ze knikken ons toe. Stuk voor stuk kijken ze de toeschouwers aan en knikken bevestigend. 'Je mag er zijn, ik zie je', lijken ze te willen zeggen en 'het is goed'. En op de tribune heb je het onwillekeurig het gevoel dat deze vijf mensen een vertrouwd gezicht hebben en lijkt het heel lang geleden dat je ze als vreemden in de verte zag staan.
Roos van Geffen heeft een boeiende voorstelling gemaakt over menselijk contact en hoe dat tot stand komt. Hoewel er eigenlijk heel weinig gebeurt in de voorstelling hebben gebeurtenissen in de voorstelling enorme impact, juist door de nadruk waarmee ze neergezet worden. Van Geffen wil met wat ze noemt 'gezichtstransformaties' diepere lagen van het geheugen aanraken en lijkt daar goed in te slagen. Het licht- en ruimteconcept van Teun Mosk en de geluidscompositie van Jacob Kierkegaard maken de beleving voor de toeschouwer compleet.
acteurs/performers:
Jeannette van Steen, Nathalie Smoor, Fried Mertens, Thijs Bloothoofd en Anne van Balen
geluidscompositie:
Labyrinthitis van Jacob Kierkegaard. Het is een bestaand werk, waarvoor de kunstenaar toestemming gaf om het te gebruiken.