Onderwerp: OEROL, LOCATIETHEATER
20 Juni 2009
Beloof je dat je morgen terugkomt?
Door Mieke Kreunen met foto van Michiel Landeweerd
"Beloof je dat je morgen terugkomt?" is de vraag die alle toeschouwers aan het eind van de voorstelling Candyland persoonlijk wordt gesteld. En (bijna) iedereen vertelt de leugen en zegt: "ja". De setting is aan een kinderbedje waarin het kind dat je er heen heeft geleid gaat slapen met een foto van jou en andere toeschouwers in de hand. Even daarvoor hebben ze duidelijk laten merken behoefte te hebben aan troost, aan een arm om zich heen. Alle kinderen zochten een vader- of moederfiguur uit het publiek en op de kam van het duin zaten ze bij hun uitkozen ouder op schoot en wisten zich geborgen in diens armen. Een ontroerend moment in de voorstelling.
Maar het begon heel anders. Het publiek voor Candyland werd door twee kinderen aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen alvorens toegelaten te worden. Instructies: doen wat je gezegd wordt en bij degene blijven met wie je gekomen was. Hou de hand vast van diegene(n). Niet praten!
Terwijl de groep achter de kinderen aanloopt werpen deze af en toe een strenge blik achterom of het nog wel goed gaat. Als één van de toeschouwers uit de pas loopt wordt hij of zij mild maar gedecideerd gecorrigeerd. Er wordt geen woord gesproken. Alles gaat met minimale maar overduidelijk gebaren en doordringende blikken.
Dan worden we in een aantal groepen verdeeld en per groep meegenomen naar een zitje tussen de duinen. Daar staat de thee klaar, met een koekje. De thee is koud maar moet worden opgedronken. Als iemand te kennen geeft het niet te willen wordt dat niet geaccepteerd. De tassen moeten worden ingeleverd en één van de kinderen vertrekt er mee naar onbekende bestemming.
Alle kinderen hebben priemende ogen en een standvastige blik. Helemaal niet zoals je dat van kinderen gewend bent. Je kunt niet aan ze ontsnappen, hun grip is stevig, letterlijk en figuurlijk en ze gedragen zich als volwassenen. Wij worden in de rol geduwd van kind en moeten gehoorzamen.
Dan is het tijd voor spel. Tikkertje. Eerst door de kinderen alleen. Later mogen ook een paar van ons meedoen. Er worden foto's gemaakt met polaroids. En dan is het etenstijd. We worden naar een duinpan geleid waar de tafel al gedekt is. Macaroni staat op het menu. We worden gevoerd en moeten gehoorzaam onze mond opendoen. De meeste van ons doen dat. Dan verandert er iets. De kinderen zoeken contact, fysiek contact. Steken hun arm door de onze en drukken zich tegen ons aan nog steeds met die indringende blik. Dwingend, vragend.
Candyland is een aangrijpende, ontroerende en confronterende voorstelling waarin je als volwassene door allerlei emoties gaat en uiteindelijk de ultieme leugen gaat vertellen: dat je morgen terugkomt. Het jongetje dat ons naar de uitgang brengt laat ons door de mand vallen: "Heb je echt gezegd dat je morgen terugkomt?"
Candyland is ervaringstheater en niet een voorstelling is en traditionele zin van het woord. Je moet je er aan overgeven en het mee willen maken. Niet iedereen wilde dat. We spraken daarover na de voorstelling nog met een aantal van de kinderen die dit nu al een jaar doen. Ze hebben ondertussen ook wel geleerd hoe ze met 'ontwillige' toeschouwers moeten omgaan. Ook vertellen ze dat ze kinderen onder de toeschouwers 'ontvoeren' en meenemen in hun spel en dat dit soms tot heftige emoties leidt bij de bijbehorende ouders.
We vroegen de kinderen hoe ze het vonden om dit stuk te doen. Het antwoord was heel stellig: fantastisch! "Het is heel leuk om leiding te geven aan zoveel volwassenen en te merken dat je ze in je macht hebt", vertelt één van de kinderen. En of het moeilijk is zo'n stalen gezicht te houden? Daar zijn ze op uitgezocht, zo blijkt. In de auditie die ze moesten doen werd daar vooral op gelet.
Bekijk hieronder een interview met maker Alexandra Broeder.