Onderwerp: TONEEL
25 Mei 2009
Medea bakt pannenkoeken...
Door Barbara Klomp met foto's van Karel Zwaneveld (klik voor vergroting)
Gezien: 21 mei 2009 Stadsschouwburg Utrecht
“Annamaria Fotomodel!” ze roepen en ze lachen. Een leuk, jong gezin, vader, moeder, twee zoontjes en de oppas. “Annamaria Fotomodel! Pappa, vijf stappen vooruit, mama, twee stappen.” Wanneer het publiek de zaal binnenstroomt zien we het vrolijke blije gezin, ze spelen een variant op Annamaria Koekoek. In de verte horen we het knusse geluid van een Carillon, dat 'Can't take my eyes off you' van Frankie Valli speelt. Wanneer je, zoals het merendeel van het theaterpubliek, het verhaal van Medea kent, kan je het bijna niet aan. Het beeld van die twee leuke jochies – deze avond prachtig gespeeld door Yannai de Keizer en Cor Langerak – is bijna niet aan te zien, wanneer je weet wat het verhaal nog brengt.
Ola Mafaalani, sinds dit jaar de artistiek leider van het Noord Nederlands Toneel, heeft ervoor gekozen niet puur de tekst van Euripides te volgen. Ko van den Bosch (o.a. Alex d'Electrique) herschreef de teksten, mengde Euripides met Seneca en met de huidige nieuwsberichten.
Maar niet alleen in de tekst laat ze de traditionele Medea los. Haar Medea (een prachtrol van Malou Gorter) handelt niet uit wraak, maar uit liefde en onmacht.
Noraly Beyer, in de rol van het koor, leest teksten van nu. Moeders doden hun kinderen, soms is het sec, alsof ze nog het nieuws leest, soms klinkt haar betrokkenheid door in haar stem en in de tekst. We voelen de onmacht van de moeder, die als een roepende in de woestijn, niet meer weet wat ze moet doen.
Het toneelbeeld is prachtig, achterin spelen steeds de twee zoontjes, ze bouwen een kasteel van lego. We horen de muziek van Jan Kooper en zien de lichtbakken met smeltende ijsblokken van André Joosten. Op het toneel zien we ook danser Jesus Fernandez in de rol van Medea's gestorven broer Apsyrtys, Hans Man in 't Veld als Kreon en Maartje van de Wetering als Glauke. Er gebeurt veel op het toneel, wat het soms wat rommelig maakt, maar zelden storend, vaker elkaar versterkend.
En dan Medea. “Ik wil een omgangsregeling met Euripides!” roept ze, “Ik speel om het onontkoombare heen!” En wat zouden we dat graag willen, dat Medea een andere keuze maakt.
Boos op haar man, die voor een koninkrijk trouwt met een andere vrouw, roept Medea haar kinderen bij zich. Ze heeft net te horen gekregen dat zij en haar kinderen het land moeten verlaten, maar ze kan nergens heen. Ze roept naar haar man Jason, 'alsjeblief, neem jij de kinderen!' Ze zoekt, ze roept en probeert alles om haar zonen, waar ze zo van houdt een toekomst te geven. Maar niemand luistert.
Medea bakt pannenkoeken. Ze doet er extra stroop op, zodat haar kinderen de bittere pil niet proeven.
Ola Mafalaani kiest niet voor de Medea die we al kennen, maar ze kiest wel vol overtuiging voor Medea. Een Medea waar wij heel erg van kunnen houden, ook wanneer zij, uit onmacht de verkeerde keuzes maakt. Of zoals 'koor' Noraly Beyer zegt; “ik sta aan jouw kant lief, maar dit is niet goed.” En tegen zichzelf en het publiek: “Moeten we niet ingrijpen?”