Onderwerp: MUSICAL
31 Januari 2009
Hoe iets kleins zo mooi kan zijn
Door Suzan Vermeulen met foto's van Annemieke van der Togt
Een arme Russische melkboer met vijf dochters en een eigenwijze vrouw, in het Rusland van het begin van de twintigste eeuw. Een achterhaald onderwerp zou je denken, maar niets is minder waar. Het verhaal waarin de eigenwijze, arme, Joodse melkboer Tevje de hoofdrol speelt, vermaakt al vele decennia lang het theaterpubliek. Anatevka is één van de meest populaire klassieke musicals van de twintigste eeuw. In 1964 werd hij voor het eerst opgevoerd op Broadway en in 1966 gaf Lex Goudsmit op onvergetelijke wijze gestalte aan Tevje. Hij werd in 1998 gevolgd door Henk Poort. En diezelfde Henk Poort staat, precies tien jaar na zijn eerste kennismaking met dit karakter, opnieuw in Anatevka aan het roer. Tien jaar ouder en tien jaar wijzer?
Er gebeurt zoveel in het huidige musicallandschap. Gek is nog niet gek genoeg en de producenten pakken uit met de meest bizarre special effects, bekende namen en grootse kostuums. Maar waarom eigenlijk? De vorm wordt belangrijker dan de inhoud en stemmen en gedegen spel verdwijnen onder de veelheid aan spektakel. Producent Mark Vijn en regisseur Frankc van Laecke laten zien dat al die toeters en bellen helemaal niet nodig zijn. Van Laecke stript Anatevka tot de essentie en weet daarmee een bijzonder gedenkwaardige voorstelling neer te zetten. Het ingenieuze decor blinkt uit in eenvoud. Alle meubels zijn inklapbaar en worden onzichtbaar in de vloer verwerkt. De cast tilt zo met een zwaai een deur, een tafel of een hele kroeg uit de grond. Een simpele achterwand met een grote zon of maan, waslijnen met doeken waarmee de spelers wel raad weten en that’s pretty much it. De cast heeft weinig om zich aan vast te houden en moet dus laten zien wat het op spelgebied in huis heeft. En dat is heel wat!
Henk Poort is musicalster bij uitstek, maar hij verraste vriend en vijand met zijn acteerprestaties in de film ‘Nachtrit’, waar hij de louche directeur van de taxicentrale speelde. Dat Poort, naast zijn fenomenale stem, een dijk van een acteertalent bezit, wordt eveneens klontjesklaar in Anatevka. Van de manier waarop hij met de redelijk stugge teksten een sympathieke, humorvolle, optimistische melkboer neerzet is een genot voor oog en oor. De rest van de cast vult hem daarbij uitstekend aan. Er zit snelheid in de voorstelling, de stemmen zijn prachtig en de hele groep knalt vol energie de theaterzaal in. Ze slepen het publiek daarmee vanaf het eerste moment mee naar het Russische dorpje met zijn bijzondere inwoners.
Naast Henk Poort stralen de drie oudste dochters van Tevje. Babette Holtman, in de rol van Tzeitel, kennen we nog wel van ‘De zoektocht naar Evita. Daar haalde ze de eindstreep niet, maar hier laat ze zien wat ze in huis heeft. Haar uithalen als grootmoeder Tzeitel zijn geweldig en haar spel overtuigt. Degene die echter met haar subtiele nuances de harten van het publiek steelt, is de jonge Sophie Veldhuizen als Hodel, overigens ook bekend van ‘De zoektocht naar Evita’. Als zij ‘Mijn huis, mijn haard’ zingt, is het publiek muisstil. Ze weerstaat de verleiding om in dit nummer lekker uit te halen en houdt alles heel klein, waardoor de boodschap aankomt als een hamer. De zakdoeken ritselen en de neuzen worden opgehaald. Het valt sowieso op dat de spelers veel nummers heel klein houden en dat is de kracht van de voorstelling. Het liefdesduet tussen Tevje en zijn vrouw Golde (Doris Baaten) is net zo’n juweeltje. Niks groots en bombastisch, maar juist heel intiem en zacht, waardoor het publiek het gevoel heeft voyeur te zijn.
Eenvoud siert en dat wordt eens te meer bewezen bij de Anatevka van 2008/2009. De spelers stijgen boven zich uit, met als absoluut hoogtepunt het optreden van Henk Poort. Wie denkt nog aan Lex Goudsmit als hij deze vertolking heeft gezien? Wij niet in ieder geval!