Onderwerp: OPERA EN OPERETTE
27 April 2008
Alle drama van de wereld in Porgy & Bess
Door Richard van de Crommert met foto's van Mieke Kreunen (klik voor vergroting)
Het kan bijna nauwelijks iemand ontgaan zijn dat deze weken in Carré de opera Porgy & Bess op de planken staat, vertolkt door de New York Harlem Theatre die het in de originele versie uitvoert. Het is een indrukwekkende en vakkundig gemaakte voorstelling geworden, waar veel zorg aan besteed is. Alle drama van de wereld zit erin. Daarbij is het een prachtig schouwspel, gebracht door een gezelschap van meer dan 130 medewerkers dat staat een aantal keren als volledige groep op het podium van Carré. Dat is imponerend.
Het verhaal van Porgy & Bess is klassiek. Het speelt in Catfish Row, de havenwijk van Charleston en vertelt het verhaal de mooie Bess die een relatie aangaat met de kreupele bedelaar Porgy die zich voortbeweegt op een plankje met wielen. Bess heeft een wild leven geleid met veel cocaïne en vindt rust en een thuis bij Porgy. Alles lijkt pais en vree totdat Porgy door zijn rivaal Crown verweten wordt dat hij maar een halve man is, reden genoeg voor de kreupele man om in toorn te ontsteken en Crown te vermoorden. Porgy belandt in het gevang en Bess bezwijkt weer voor de drugs. Ze vertrekt naar New York. Als Porgy uit de gevangenis komt is hij ten einde raad dat Bess weg is. Klassiek is het moment waarop hij het ghetto wil verlaten en vraagt welke kant het op is naar New York. Een waar Romeo en Julia verhaal met echte liefde...
Eigenlijk is het jammer dat de jongere generatie nauwelijks meer iets weet van Porgy & Bess. Enkele van de aria’s zijn tijdloos, al vrees ik dat de jeugd niet verder komt dan het herkennen van It Ain’t Necessarily So, I Got Plenty Of Nothing en de jazzklassieker Summertime. Dat is des te meer jammer omdat het eerste gedeelte ook slecht verstaanbaar is. Daarmee is het verhaal voor wie het niet kent nauwelijks te volgen. Het zou geen overbodige luxe zijn de tekst in een vertaalbalk boven het podium te vertonen.
De volksopera heeft een fraai decor dat maar een paar keer een verandering ondergaat. Je dompelt je als bezoeker volledig onder in het vissersdorpje.
Volgens producent Henk van der Meyden wordt het stuk nauwelijks meer opgevoerd. Dat heeft te maken met dat de erven van zowel componist George Gershwin als schrijvers duo Dubose en Dorothy Heyward de rechten voor een uitvoering alleen verlenen als aan alle kwaliteiten wordt voldaan als het gaat om cast, orkest, kostuums en decors. Zo mag het stuk alleen door zwarte spelers worden uitgevoerd net als ooit bij de eerste opvoering. Het is prettig dat er zo nu en dan ook gelachen kan worden in de show. Het stuk gaat weliswaar over een onmogelijke liefde, maar de inwoners van Catfish Row, hebben humor genoeg met name in de tweede acte.
Al ga je niet veel naar opera toch kun je zien dat aan deze opvoering veel zorg aan is besteed en dat het stuk van een ontroerende schoonheid is. Vooral de muziek van Gershwin is prachtig. Porgy & Bess is overigens niet alleen opera. Het stuk balanceert op de scheidslijn van opera en musical. In Amerika wordt het klassieke stuk dan ook een volksopera genoemd.
Prachtig hoe de twee hoofdrolspelers aan elkaar gewaagd zijn. Terry Cook is waanzinnig als de kreupele Porgy, maar hij speelt de rol dan ook al jaren. Cook zong de rol van de bedelaar al in de Scala in Milaan, La Fenice in Venetië in de Opéra van Parijs. De mooie Morenike Fadayomi is een fanastische Bess die loepzuiver zingt en die zowel de verleidelijke kant van Bess als het onzekere meisje in haar uitstekend neer weet te zetten.
Porgy & Bess is tot 13 mei te zien in Carré in Amsterdam waarna de productie te zien zal zijn in Antwerpen.
Porgy & Bess - website