Onderwerp: JAZZ
20 Januari 2008
Lastige zit met geluidsmanipulator David Torn
Door Serge Julien met foto's van Berbera van den Hoek
Chaos, verwarring, improvisatie, manipulatie, gekte, nervositeit&hellip het zijn zomaar een aantal kreten die door mijn hoofd gaan bij het aanschouwen van het optreden van David Torn en zijn drie begeleiders in De Lanteren in Rotterdam ter promotie van Torn’s laatst verschenen album Prezens.
Torn is een Amerikaanse gitarist, componist en producent die vooral bekend staat om het mixen en manipuleren van elektronische en akoestische instrumenten en technieken. David Bowie noemt zijn werk zeer spiritueel en natuurlijk. Naast Bowie heeft Torn ook gespeeld met artiesten als Tori Amos, John Legend, Andy Summers en David Sylvian. Een van zijn studiegenoten was niemand minder dan Leonard Bernstein. Naast het werken met popmuzikanten is Torn’s expressieve gitaarspel is ook terug te horen op soundtracks van films als Romeo is Bleeding, The Departed, Velvet Goldmine, The Hoax, Kalifornia en The Big Lebowski. Als je niet bekend bent met David Torn en alleen maar uitgaat van de kennis dat hij een gitarist is die met de nodige effecten werkt, dan zou het nog wel eens een lastig avondje kunnen worden zoals voor deze recensent het geval is. Het optreden dat even na negenen begint wordt langzaam opgebouwd met toetsen, drumroffels, en saxofoon om dan te worden aangevuld met Torn’s geluidsescapades uit zijn futuristisch ogende gitaar. Wat volgt is een uiterst taai stuk dat inklokt op een kleine drie kwartier waarbij er lustig op los wordt geïmproviseerd op een wel zeer experimentele wijze wat tot verwarring leidt als het ene moment een zekere rust wordt neergezet maar vervolgens het roer drastisch wordt omgegooid in een crash van Torn’s gemanipuleerde gitaarspel tegen de sax, drums en toetsen. Het zal in de overige twee stukken niet veel anders zijn zei het dat het derde stuk iets toegankelijker lijkt over te komen met een wat meer gebalanceerde verdeling van muziekinvulling.
We kennen natuurlijk de jazzrock van Miles Davis’ Bitches Brew maar die chaos was toch makkelijker te verteren dan wat we nu horen. Daarbij is David Torn een wat statische persoonlijkheid die pas later wat losser komt als hij blijk geeft van tevredenheid over de muziek die wordt neergezet. Torn’s gitaarspel is technisch gezien niet zo opzienbarend, hij moet het vooral hebben van gevoel voor effectgebruik dat gulzig wordt ingezet in combinatie met de jazzakkoorden. Het soleren doet soms denken aan het ongecontroleerde spel van Lou Reed maar dan naar een hoger niveau getild. Reed wordt nog een keer in herinnering gebracht als diens niet bepaald luistervriendelijke maar inmiddels toch legendarische kakofonische feedback dubbellaar Metal Machine Music op bepaalde momenten voor inspiratie lijkt te hebben gezorgd in de brij van muziek die we horen. Maar eigenlijk maakt Torn het alleen nog maar moeilijker door de invullingen van de overige instrumenten die klakkeloos door elkaar heengaan.
Het is geen makkelijke zit in de Lanteren en je moet vooral openstaan voor het palet van muziekklanken dat David Torn en zijn begeleiders presenteren. Daarnaast moet je als toeschouwer ook zeker geen moeilijke tijd van emotionele perikelen doormaken zoals deze recensent die nog maar net zijn relatie aan diggelen heeft zien gaan en vervolgens nog onrustiger wordt door de experimentele geluidsmuur die over hem heen wordt gewalst. Echter, het concert afdoen als een rampzalige exercitie van experimentele jazz is ook niet terecht. Het is opzich interessant te noemen wat Torn doet maar even op je gemak ernaar luisteren vereist toch een andere instelling en dat is niet een heel makkelijke opgave. Wellicht wagen we een nieuwe poging bij een volgend bezoek van Torn aan Nederland.
David Torn - website
Band
David Torn - gitaar
Tim Berne - saxofoon
Craig Taborn - piano
Tom Rainey “ slagwerk
CD
Prezens (2007)