Onderwerp: MUSICAL, VERWACHT
13 November 2007
Sfeervolle perspresentatie van Billie Holiday
Tekst en beeld van Mieke Kreunen (klik voor vergroting)
Voor de perspresentatie van Billie Holiday worden we uitgenodigd in wat vervallen oud gebouw dat bij binnenkomst een sfeervol oud café blijkt te huisvesten met in het belendend zaaltje een klein podium behangen met donderrood fluwelen draperieën. Het is dè perfecte locatie een presentatie van de nieuwe Nederlandse musical die op 17 december a.s. in de (eveneens sfeervolle) Leidsche Schouwburg in première gaat.
De hoofdrol in deze productie wordt vertolkt door Ruth Jacott die jaren geleden al schitterde in Cats (1987) en A Night at the Cotton Club (1989). De rol van Billie Holiday is een nieuwe uitdaging voor de zangeres. Producent Albert Verlinde verklaarde eerder al eens dat Ruth voor hem de gedroomde Billie Holiday was. Wij konden op deze persdag aan den lijve ervaren wat hij bedoelde want, begeleid door haar musici, zong Ruth een aantal nummers en waanden we ons in vroeger tijden in een rokerige jazzclub. Het smaakte naar meer! Pieter van de Waterbeemd schreeft het script voor de musical. Hij vertelt wat hem raakt in Billie Holiday. "In het begin vond ik het lastig: een triest leven, drank, drugs, foute mannen, als kind verkracht en dat ziet er allemaal akelig uit. Je verwacht een getroubleerd en hard geworden mens maar wat mij geraakt heeft is haar trots. Het was een trotse vrouw die niet heen kon om waar ze vandaan kwam. Eén van haar lovers zegt tegen Billie in het stuk: "Ik weet waar jij vandaan komt. Je zit met je strot in de blanke bovenwereld maar voor de rest hoor je hier bij ons, in de drek, daar komt je vandaan". D t is haar tragiek maar daar ging ze mee om alsof het haar niet persoonlijk raakte. 'Dat was mysterieus. Er was een stuk in haar waar mensen om haar heen nooit helemaal bij kwamen, misschien zijzelf ook wel niet. Ze kon heel bitchy zijn, een heks van de straat maar ze kon ook enorm warm zijn en de mensen tot tranens toe beroeren. Lijfelijk had ze totaal geen ontzag voor wie of wat dan ook en ze bleef altijd beheerder van wat er met haar gebeurde en dat vond ik geweldig! Ze nam haar lot zoals het kwam en ze leefde haar leven. Ze deed niet zielig en ze klaagde niet, alleen over het afpakken van haar 'green card', zodat ze niet meer kon optreden."
Ik vraag Pieter of hij overeenkomsten ziet tussen Ruth en Billie. "Wat ik mooi vind aan Ruth als ik haar zo zie staan is de enorme gefocustheid. Daar zie ik wel overeenkomsten tussen hen. Billie kon een lied vertellen, ook al was haar stem helemaal weg, dat maakte niet uit. Dat werd alleen nog maar mooier soms. En die kwaliteit, om een verhaal te vertellen, die heeft Ruth ook."
Regisseur Peter de Baan vertelt over zijn werkwijze waarbij hij gebruik maakt van improvisatie in de eerste fase van het repetitieproces. Ik vraag hem of iedereen dat wel prettig vindt. "Sommige mensen zien er als een berg tegenop en vinden het eng maar de meeste twijfel is na een dag al weg en dan vinden de acteurs het heerlijk. Ik honoreer volledig hun intuïtie en inbreng en ik corrigeer eigenlijk alleen maar indirect, door een nieuwe opdracht te geven. Ik daag ze uit voortdurend bezig te zijn en dat is in wezen de essentie van toneelspelen: niet met je hoofd werken maar met je hart en je intuïtie. Dat geeft een enorme vrijheid en levert ontroerende maar ook geestige en hilarische momenten op die ik vervolgens schaamteloos van de acteurs 'roof'."
Dat deze werkwijze ook in de binding tussen de acteurs onderling een positieve uitwerking heeft is logisch. Het is nu al te voelen dat ook deze groep zich aan elkaar hecht, aldus De Baan. "Ze hebben al heel veel van elkaar gezien omdat ze met de 'billetjes bloot gaan' en als je elkaars billen kent dan is alles verder relatief. Het straalt altijd van een voorstelling af of een groep het echt 'met elkaar' doet en hoe opener je bent, hoe beter dat gaat."
Dat het nogal een ongebruikelijke werkwijze is, erkent Peter de Baan. "Dat improviseren wordt soms wel eens bij het toneel gedaan maar bij musical ben ik de enige. Iedereen roept altijd dat het niet kan omdat het te veel tijd kost en mensen in de war raken. Maar in deze productie hebben we vier weken - en dat is ultra kort - maar we lopen nu al voor op schema. Het lijkt een grote investering maar je verdient het dubbel en dwars terug." De Baan - die sommigen wellicht zullen kennen van het improvisatieprogramma "De vloer op" is natuurlijk ook wel gepokt en gemazeld in deze werkwijze.
Ruth Jacott geeft aan dat ze zeer verrast was dat Peter begon met improviseren maar vond het zeer prettig om zo te werken. "Het stelt je in staat zelf te zoeken naar de Billie die jij wilt zijn. De goede dingen laat Peter je vasthouden en hij laat je de rest ontdekken via opdrachten." Ze vertelt dat ze zeer geëmotioneerd raakte tijdens de tweede week van de repetities en gehuild heeft en gelachen trouwens ook. "Het stuk is prachtige geschreven en ze hebben het heel mooi gedaan!" Ze voelt zich een mazzelaar dat ze met regisseur Peter de Baan mag werken.
Er wordt wel eens gezegd dat iedere musical een liefdesverhaal moet bevatten. Dat is volgens Pieter van de Waterbeemd in deze musical de liefde voor de muziek. "Er is op het eind iemand die vraag aan haar of er een moment was dat ze zich gelukkig voelde en dan antwoordt ze na lang nadenken: als ik kon zingen, met de jongens. Ze zal van die mannen ook wel gehouden hebben maar het centrale liefdesthema is tussen haar en de muziek."
Peter de Baan legt een ander accent. Het liefdesverhaal hier is volgens Peter het verlangen van Billie naar liefde en daar elke keer een andere man voor nodig hebben. Die liefde die maar steeds geen liefde wordt. "En dat verlangen naar liefde is veel interessanter dan het consumeren ervan, dat is geluk. Het gaat om het lijden dat gepaard gaat met het verlangen, lukt het of lukt het niet."
Ruth Jacott denkt toch dat de muziek Billie's allergrootste liefde was. "Als ze maar kon zingen met de jongens... Muziek was haar leven en als ze kon zingen was ze zielsgelukkig. Met haar partners had ze zelf ook een aandeel in het mislukken van relaties. Omdat ze in haar leven zelden echte liefde had gekregen wist ze er niet mee om te gaan als het toch op haar pad kwam en nam ze er dan afstand van. Ze wilde niet de lieve mannen en koos voor de slechte en zocht zelf de goot op omdat ze niet beter wist."
Ruth is echt van Billie gaan houden gedurende deze afgelopen weken. "Daar ontkomt niemand aan in deze musical", zegt ze stellig.
Klik hier voor het item uit RTL Boulevard over de perspresentatie.
Billie Holiday - website
Cast
Ruth Jacott (Billie Holiday), Edwin Jonker, Samora Bergtop en Casper Gimbrère.
Muziek
Glenn Gaddum - Muzikaal leider/piano
Dick Vennik - Saxofoon
Harm Wijntjes - Bassist
Adir Kochavi - Trompet/bugel
Eddy Veldman - Drum
Peter de Baan - regie
Pieter van de Waterbeemd - script