Onderwerp: MUZIEK, WERELDMUZIEK
19 Juni 2007
Portugal vs Friesland in het Paard van Troje
Door Emiel Goor met foto's van Berbera van den Hoek (klik voor vergroting)
Op de plek waar The Cult afgelopen 4 juni de boel nog omtoverde in een crowdsurfend en pogoënd geheel staan nu rijen stoelen opgesteld. Het is vanavond namelijk een zitconcert en dubbelconcert. De Portugese fadista Ana Moura zal eerst haar kunnen laten zien, daarna is het de beurt aan de Friese alleskunner Nynke Laverman.
Laatstgenoemde studeerde in 2002 af aan de Academie voor Kleinkunst in Amsterdam. Op het Oerol festival in 2003 begon ze voor het eerst met Portugese fado, waarna ze een theatertour met Friese fado’s startte. Dit resulteerde in haar eerste cd, Sieles ¢lt. Het werd een groot succes en ze mocht zelfs op Koningin Beatrix haar 25-jarig regeringsjubileum optreden. In 2006 verscheen haar tweede album, De Maisfrou. De gelijknamige voorstelling is inmiddels zo’n 150 keer te zien geweest in Nederland. Vanavond zal ze van beide albums liedjes ten gehore brengen. Eerst is het dus de beurt aan Ana Moura. Deze 25 jarige Portugese is een grote naam in de wereld van de fado-muziek en heeft al getourd in Canada, de VS en Europa. Haar ouders waren zangers en de fado muziek is haar met de paplepel ingegoten. Ana zingt van huis uit traditionele fado’s, maar verweeft ook moderne onderwerpen in haar muziek. Haar prachtige stem heeft ze ontwikkeld in het bekendste fadohuis van Lissabon. Vanavond zal ze het Paard ermee verwarmen.
We zien eerst drie mannen het podium opkomen, die op drie van de vier stoelen plaatsnemen. Ze pakken respectievelijk een akoestische bas, een gitaar en een bandolin op en beginnen te spelen. Niet veel later komt ook Ana Moura tevoorschijn. Een mooie vrouw met lang, zwart krullend haar en een prachtige donkere stem. Tussen de nummers door vertelt ze wat over de geschiedenis van de fado en hun plek in de Portugese samenleving. Elke fado heeft zo zijn eigen verhaal. Alleen een zogenaamd romantische anekdote over hoe de Portugezen Afrika ontdekten gaat er bij mij niet in. Portugal stond namelijk bekend om hun wreedheid en slavenhandel, daar is niets romantisch aan naar mijn mening, maar goed.
De muziek echter maakt hoe dan ook indruk en weet zeker tijdens de rustige momenten diep in je ziel binnen te dringen. Het valt op dat het in de zaal muisstil is, je kunt letterlijk een speld horen vallen. Telkens als een nummer afgelopen is barst een luid gejoel en applaus los. Ana Moura wordt door de zaal op handen gedragen en dat is ook zeer terecht. Leuk detail is dat ze één van de laatste nummers vertolken zonder versterkers, dus echt zoals het in de cafés in Portugal klinkt.
Na een korte rustpauze is het de beurt aan Neerlands hoop in bange fado dagen, Nynke Laverman. Zoals gezegd zeer populair. Ze heeft dan ook een uniek recept; een mix van fado en folk. Het gemak waarmee ze zich door de stiltes heen praat en haar theatrale performance verraden haar achtergrond. Hoewel fado een romantisch genre is zien en horen we bij haar ook de Nederlandse nuchterheid doorklinken. Een Friese tongval klinkt door in haar zang en geeft het daardoor een extra boost mee.
De rest van de band mag er ook zijn. Een xylofoonspeler en tevens percussionist, een gitarist, een uitzonderlijke goede gitarist die de mooiste klanken uit een 12-snarige Portugese gitaar en een steelgitaar tovert en een contrabassist ondersteunen de Friese muzikaal. De fado van Ana Moura zie je echt voor je in kleine cafés, de act van Nynke Laverman hoort daarentegen echt thuis op een podium. Ook zij weet de harten van het publiek te veroveren en krijgt na afloop een meer dan verdiende staande ovatie.
Een fadoconcert is een ieder aan te raden, ook als je net als ik niet met de muziek bekend bent. Als je van muziek houdt zul je het zeker weten te waarderen. Het zitconcert zelf is ook bijzonder goed geslaagd en het sluiten van de bar tijdens het tweede optreden heeft ervoor gezorgd dat het muisstil was. Praten tijdens een concert is toch irritatiebron nummer 1. Aan de andere kant, door het sluiten van de bar voorkom je wellicht een hoop ruis, maar loop je ook een hoop inkomsten mis. Misschien is het een idee voor avonden met verstilde muziek, waarbij het publiek toch al niet zoveel drinkt.
Ana Moura - website & MySpace
Nynke Laverman - website