Onderwerp: TONEEL
29 Januari 2007
Première Wie is er bang voor Virginia Woolf
Door Mieke Kreunen met foto's van Ben van Duin (klik voor groter)
Alleen twee Chesterfield banken en wat boeken, zo sober is het decor op het podium van de Leidsche Schouwburg waar afgelopen zaterdag Edward Albee's 'Wie is er bang voor Viginia Woolf' voor de tiende keer in Nederland in première ging. Hoofdrolspelers in dit bekende huwelijksdrama zijn George (Porgy Franssen) en Marha (Olga Zuiderhoek), een stel dat na meer dan 20 jaar huwelijk vastgelopen is in hun relatie en klem zitten in de patronen die zich daarin hebben uitgesleten. Op deze bewuste avond komen ze - met de nodige drank al achter de kiezen - terug van een universiteitsfeest en Martha heeft een jonge, nieuwe docent en zijn vrouw uitgenodigd om bij hen nog wat te komen drinken. Martha's vader is rector magnificus van de universiteit en had ooit George uitgezocht als gedoodverfd opvolger maar het ontbrak George aan talent en ambitie. Martha is teleurgesteld in haar man en in haar huwelijk en ook bij George is de deceptie compleet. George en Martha maken voortdurend ruzie op een harde meedogenloze manier die een ritueel is geworden waarvan alleen zij de regels kennen. Ze hebben zelfs een zoon verzonnen die ze inzetten in hun heftige strijd.
Het lijkt wel alsof het publiek - in de personen van het jonge stel Nick en Liefje - voor Martha en George alleen maar aanleiding is om er nog een schepje bovenop te doen bij het vloeken en tieren en elkaar kwetsen tot in de kleine uurtjes. Het wat truttige jonge stel verliest trouwens ook in razend tempo decorum en ook bij hen ziet het er allemaal bij nader inzien wat minder fraai uit dan op het eerste oog. Toch zijn zij alleen maar instrumenten in handen van de genadeloze echtelieden.
Er zitten namelijk rafels in de rituelen en in de loop van de nacht gebeuren er dingen die bij zowel George als Martha de paniek doen toeslaan en van de aanvankelijk nog strijdlustige echtelieden blijven twee ontluisterde, eenzame en onthechte mensen over die beseffen dat ze over de grenzen zijn gegaan. Ze weten nog maar één ding zeker en dat is dat ze bij elkaar horen.
Hoewel het stuk niet nieuw was voor mij vond ik dit wel een sterke nieuwe uitvoering. Dat kwam vooral doordat regisseur Gerardjan Rijnders niet alleen maar de strijd in beeld heeft willen brengen maar ook de - vaak zwarte - humor heeft willen benadrukken. Het stuk ontlokt voortdurend glimlachje en soms zelf schaterlachen en het heeft behoorlijk wat vaart. Het wordt zonder pauze gespeeld en is behoorlijk ingekort zonder dat ik het idee heb dat er veel is ingeboet op tekst, toon en heftigheid.
Ik was diep onder de indruk van de George die Porgy Fransen neerzette. Daarmee wil ik overigens Olga Zuiderhoek, Eline ten Camp (als Liefje) en Ruben Brinkman (als Nick) absoluut niet tekort doen. Integendeel. Het is in deze regie een prachtig stuk met een uitstekende cast en beslist een aanrader voor iedereen die deze klassieker nog nooit gezien heeft.
Wie is er bang voor Virginia Woolf - webpagina
Cast
Porgy Franssen - George
Olga Zuiderhoek - Martha
Eline ten Camp - Liefje
Ruben Brinkman - Nick
Gerardjan Rijnders - regie