Onderwerp: OPERA EN OPERETTE
30 December 2006
Mozart Da Ponte trilogie - de rode draad
Door Mieke Kreunen met fragmenten van Chris Engeler e
In het kader van het Mozartjaar heeft De Nederlandse Opera de zg Da Pontetrilogie van Mozart op het programma staan. Cultuurpodium bezocht deze drie voorstellingen waarvan de libretti werden geschreven door Lorenzo da Ponte: Cosi fan Tutte, Don Giovanni en Nozze de Figaro. Voorafgaand aan de uitvoering van de drie opera's werden in het Muziektheater inleidingen verzorgd op wat de toeschouwers te wachten zou staan door Chris Engeler. In deze inleidingen werd op een beknopte manier niet alleen achtergrondinformatie gegeven over de betreffende opera maar kwamen ook interessante details over de productie aan de orde. Ik was zeer gecharmeerd van deze werkwijze te meer omdat voor 'mijn' opera - Le Nozze di Figaro - ook aan de orde kwam welke rode draad regisseurs Wieler en Morabito door de enscenering van de trilogie hebben gecreëerd. Hieronder een fragment uit de tekst van de inleiding, beschikbaar gesteld door Chris Engeler.
Hoezeer regisseurs Jossi Wieler en Sergio Morabito in interviews ook benadrukten dat de drie Mozart|Da Ponte-opera’s niet onder één gemeenschappelijke noemer zijn te brengen, want dat zou afbreuk doen aan het unieke van elk van de drie opera’s, toch weven zij een soort rode draad door hun drie ensceneringen. En wel: het al of niet hebben van een ‘verleden’, of eigenlijk: het al of niet hebben van een ‘identiteit’. Voor Wieler en Morabito hebben de vier jonge geliefden in Cos ¬ fan tutte nog geen echte identiteit. In dat verhaal zijn Guglielmo, Ferrando, Fiordiligi en Dorabella juist individueel en met elkaar op zoek naar hun identiteit “ wat een overgang betekent van hun adolescentie naar hun volwassenwording. In Don Giovanni en in Le nozze di Figaro is sprake van overwegend reeds volwassen personages mèt een identiteit en derhalve ook mèt een verleden. Waarbij regisseurs Wieler en Morabito ervan uitgaan dat de personages in Don Giovanni de gevangenen zijn van hun identiteit, van hun verleden, terwijl de personages in Le nozze di Figaro samen een specifiek verleden delen, maar dat achter zich hebben gelaten. Dit alles wordt zichtbaar in zowel de karaktertekening als de uitbeelding-op-de-scène van de vier jonge geliefden in Cos ¬ fan tutte, van de in een schemerwereld bestaande, gekwelde volwassenen in Don Giovanni, en van de met een familiebedrijf bijkans vergroeide werknemers in Le Nozze di Figaro. Wat deze laatsten betreft: voor beide regisseurs ligt hun gezamenlijke verleden in het toneelstuk van Beaumarchais, dat aan diens Le mariage de Figaro voorafgaat: Le barbier de Séville. In dat stuk figureren bijna alle personages die we in Le mariage de Figaro, of hier maar liever: Le nozze di Figaro, ook aantreffen. In de flyer wordt e.e.a. als volgt samengevat:
- Trouw & ontrouw in Cosi fan tutte
- List & bedrog in Le nozze di Figaro
- Lust & verlangen in Don Giovanni.
In ieder geval zorgen de moderne ensceneringen voor eigentijdse versies van deze klassiekers ervoor dat de voorstellingen dik uitverkocht zijn en de bravo's niet van de lucht. De Inleidingen van Chris Engeler zijn ook te beluisteren op de volgende pagina's van de speciale website (klik op de naam van de opera): Cosi fan tutte, Don Giovanni en Le nozze di figaro. Binnenkort op Cultuurpodium.nl het artikel over Le Nozze di Figaro.