Onderwerp: FESTIVAL, DANS
23 December 2006
De Notenkraker indrukwekkende opening van Tsjaikovski Ballet Festival
Door Mieke Kreunen met foto's van Terry O'Neil
Als je van ballet houdt of altijd nog een keer naar zo'n prachtige klassieke balletvoorstelling had gewild, dan kun je tot 7 januari terecht in het RAI Theater in Amsterdam waar Stardust Theatre het Groot Tsjaikovski Ballet Festival presenteert. Gisteren was de première, waarin het beroemde kerstballet 'De Notenkraker' te zien was, uitgevoerd door het Tsjaikovski Perm Ballet uit Rusland. Na de Kerstdagen staan nog 'het Zwanenmeer' en 'De Schone Slaapster' op het programma maar daarover hieronder meer. Tsjaikovski componeerde De Notenkraker in 1892 op verzoek van prins Vselvolsjski (directeur van het Keizerlijk Theater) en Marius Petipa, de beroemde danser en choreograaf die op dat moment werkzaam was in Sint Petersburg. Petipa schreef het libretto gebaseerd op Alexandre Dumas' versie van De Notenkraker en de Muizenkoning (één van Hoffmanns vertellingen).
Het jonge meisje Clara - die Masha wordt genoemd in Rusland - krijgt als kerstgeschenk een notenkraker. 's Nachts droomt zij dat de Notenkraker haar redt van een akelige Muizenkoning die haar bedreigt en aanvalt. De overgang van de gewone wereld naar de fantasiewereld wordt zichtbaar gemaakt doordat de kerstboom op het toneel groeit tot gigantische proporties. Ook verandert De Notenkraker in een prins en deze neemt Clara mee op een magische reis. Eerst komen ze in het Land van Sneeuw en vervolgens komen ze terecht in het prachtige Land van Suikergoed. De Suikerfee eert het stel daar met een divertissement van dansen: een Chinese Theedans, een Oosterse Koffiedans, een Franse Herderinnendans, een Oekraïense dans en een Bloemenwals. De Suikerfee zelf en haar partner dansen tot slot een grand pas de deux, die volgens kenners één van de zwaarste is in het totale balletrepertoire. Dan is het sprookje ineens voorbij en wordt Clara wakker in haar eigen bed. Ze houdt de notenkraker in haar handen en vraagt zich af of het nou een droom was of dat ze het allemaal echt heeft meegemaakt.
Het is een prachtige productie met schitterende decors en kostuums waarin de kleurrijke en fantasievolle elementen van het verhaal heel mooi tot hun recht komen. Het Tsjaikovski Perm Ballet, dat over een eigen opleiding beschikt in het Russisch Staatstinstituut voor Ballet in Perm, is een gezelschap met klassiek geschoolde dansers, dat zich vooral wijdt aan het Russische klassieke ballet. Ook aan de muziek van Tsjaikovski - die bij velen bekend in de oren zal klinken - valt veel te genieten. Aardig weetje is dat Tsjaikovski in De Notenkraker voor het eerst gebruik maakte van de celesta (een klokkenspel met klavier), een instrument dat hij vlak daarvoor had ontdekt in Parijs. Het bijzondere geluid is goed te horen in de Dans van de Suikerfee al betwijfel ik of het Tsjaikovski Perm Orkest ook een celesta gebruikt in deze productie. Na een wat aarzelende start werd de muziek van Tsjaikovki door het orkest onder leiding van Valery Platonov met overtuiging gebracht, al was er met name in de wat stillere gedeelten een hinderlijk gepiep in de zaal te horen van een ventilator of iets dergelijks. Het bijzondere van het Groot Tsjaikovski Ballet Festival is dat deze drie klassieke balletten in Nederland nog nooit eerder in één serie te zien waren. Ook uniek is het feit dat er maar liefst 48 zwanen gebruikt worden in het Zwanenmeer en dat zijn er 16 meer dan in de uitvoering van het Bolsjoi Ballet in Moskou en maakt deze uitvoering tot het grootste Zwanenmeer ter wereld. Tot 26 december is De Notenkraker nog te zien in het RAI Theater. Daarna zal het Zwanenmeer uitgevoerd worden van 27 december t/m 2 januari gevolgd door de Schone Slaapster van 4 t/m 7 januari. Kaarten kunnen besteld worden via Top Ticket Line: 0900-3311333 Meer informatie (in het Engels) over De Notenkraker vind je hier en hier is een diashow van de foto's te bekijken. Stardust Theatre - website