Onderwerp: MULTIMEDIA, FESTIVAL
22 Augustus 2006
Noorderzon: Licht verteerbaar drama in Almodóvars Volver
Door Marjanne de Haan met publiciteitsfoto's van Volver (klik voor groter)
De wind jaagt over de begraafplaats van Alcanfor de las Infantas, waar de vrouwen uit het dorp hun doden koesteren. Het is dezelfde wind die het vuur aanwakkerde waarin de ouders van Raimunda en Soledad omkwamen. Maar de natuur neemt en geeft: wanneer tante Paula overlijdt, keert hun moeder terug naar het aardse en trekt bij Sole in. Een gescheiden vrouw is immers het beste af met haar moeder.
In Volver keert Pedro Almodóvar terug naar zijn favoriete onderwerp: vrouwen. Moeders, dochters en zusters in het bijzonder. Raimunda (Penélope Cruz) belichaamt alledrie als een volkse diva, altijd met een fraai gevuld décolleté waar de camera graag zijn oog op laat rusten. De 32-jarige Cruz is het stralende middelpunt van de film. Ze overtuigt als nuchtere moeder gezegend met een grenzenloze daadkracht, die geleerd heeft haar eigen boontjes te doppen. Haar man is een zuipende en zappende nietsnut, die geilt op zijn eigen dochter en al snel op ongenadige wijze van het doek verdwijnt. In het universum van Almodóvar zijn mannen gereduceerd tot de marge, niet meer dan de oorzaak van vrouwelijk ongeluk. Raimunda, Sole (Lola Due ±as) en hun moeder (Almodóvar-veterane Carmen Maura) hebben alledrie wat te stellen gehad met de mannen in hun leven, waardoor ze van elkaar verwijderd zijn geraakt. En hoewel gedane zaken geen keer nemen, keert het verleden op zijn schreden terug en krijgen de vrouwen van bovenaf alsnog de kans zich te verzoenen. Het drama van Volver is echter lichtvoetig. Komedie, tragedie, thriller en klucht wisselen elkaar af, zonder het verhaal in de weg te zitten. De film lijkt soms welhaast een musical zonder liedjes. Raimunda en Soledad wonen in een Madrileense achterbuurt, maar deprimerend is het er niet. De vindingrijkheid van de personages en de vanzelfsprekendheid waarmee zij hun lotgevallen aanvaarden, geven de film vaart en kleur. Ronduit hilarisch is de moeder die zich schuilhoudt bij Sole en assisteert in haar kapsalon aan huis. Almodóvar overgiet het geheel met een soapsausje. De vrouwen zijn voortdurend in gezelschap en begroeten elkaar met overdreven gezoen. Raimunda’s grote bruine vochtige ogen geven haar gemoed weer, zoals in een soap even ingezoomd wordt op de peinzende blik van een personage. En passant spreekt Almodóvar zijn walging uit over Jerry Springer-achtige shows, in een scène waarin vriendin August ÂÂna aangespoord wordt haar ziel te verkopen in ruil voor een onbetaalbare kankerbehandeling. De sensatielust in de ogen van de presentatrice is angstaanjagend.
Zoals altijd in een film van Almodóvar is de art-direction uitgekiend: mooie composities met steeds weer rood zorgvuldig in het beeld verwerkt. De montage is associatief, van een met aarde besmeurd gezicht naar handen die een paprika snijden, van grond naar groente. De rouwende vrouwen bij tante Paula, van bovenaf gefilmd, vormen het koor van een Griekse tragedie; de windmolens op weg naar Alcanfor een imponerende verbeelding van de elementen.
Volver vormt een evenwichtig geheel van vorm, stijl en verhaal en schiet nergens uit. Behalve misschien wanneer Raimunda een flamencolied ten gehore brengt. Waar de zang in Hable con ella werkelijk ontroerde, missen de tranen van Cruz hun uitwerking. Het komt enigszins gekunsteld over, niet in het minst omdat Cruz overduidelijk playbackt. Het zij Almodóvar vergeven. Want mits je zijn typerende en onconventionele gang van zaken kunt waarderen, is Volver, net als Cruz, een uitbundige, rijpe film: geurig, kleurig en precies op smaak.
Volver (2006)
Regie: Pedro Almodóvar
Met Penélope Cruz, Carmen Maura en Lola Due ±as
Te zien vanaf 24 augustus