Onderwerp: MUZIEK, WERELDMUZIEK
6 Februari 2006
Mariza de fadista en diva zonder weerga in The Choice - 013
Door Floris de Moel met foto's van Ellen van Geel
In de bijna uitverkochte grote zaal van 013 Tilburg speelde op zondag 5 februari, de Portugese Mariza met haar begeleidingsband. Aangekondigd als “de nieuwe koningin, de fadista onder de fadista’s en diva zonder weerga”, beloofde dit een spannende avond te worden.
Het concert startte met een kort instrumentaal stuk van de drie gitaristen: António Neto klassiek gitaar, Vasco Sousa bas gitaar en Luis Guerreiro Portugese gitaar, waarna Mariza het podium opliep en met een ingetogen rustig nummer direct de superlatieven in de aankondiging waarmaakte. Ze zingt makkelijk en gaat helemaal op in de muziek, al zingend vertelt ze het verhaal met haar muziek. Tijdens de nummers weet ze haar stem optimaal af te wisselen, dan weer ingetogen en rustig, dan weer hard en loepzuiver. Ook schroomt ze niet om stiltes te laten vallen in de nummers, je kunt met momenten een speld horen vallen in de zaal.
Het zijn niet alleen de ‘zware’ fadonummers die gespeeld worden, ook luchtige, vrolijke up-tempo nummers passeren de revue, waarbij Mariza al dansend over het podium beweegt.
Tussen de nummers door praat ze letterlijk met het publiek, ze vertelt haar verhaal over wat de nummers voor haar betekenen. Zo vertelt ze dat ze voor haar laatste cd ‘Transparante’ naar Brazilië is afgereisd. Daar heeft ze met muzikant en producer Jaques Morelenbaum samengewerkt aan dit derde album. Hiermee weet ze een brug te slaan tussen de verschillende culturen in haar leven (Afrika, Brazilië en Portugal) en weet ze steeds meer haar eigen sound te vinden. Na dit gezegd te hebben zingt ze “Meu fado meu”(= mijn eigen fado).
Afwisselend worden de nummers begeleid door de verschillende muzikanten, voornamelijk door de drie gitaristen maar daarbij ook ondersteunt door Jo ¢o Pedro Ruela percussie, Paulo Moreira cello, Antonio Barbosa violin en Ricardo Mateus op viola. De muzikanten krijgen ook tijd voor een instrumentaal nummer, een guitarreria. Tijdens dit nummer is er ruimte voor verschillende solo’s waarbij vooral de bassolo er wat mij betreft uit sprong.
Mariza verteld dat ze bij wijze van hobby literatuur en cultuur onderzoekt, een belangrijke dichter hierbij is voor haar Jorge Fernando. Verschillende nummers van haar komen van zijn hand. Maar ook zingt ze de liedjes van Amalia Rodrigues, waarmee ze nogal eens wordt vergeleken. De laatste vier jaar is vooral geïnspireerd door Carlos Do Carmo, haar leraar maar vooral ook vriend.
Naast de fado onderzoekt Mariza ook de volkscultuur van Portugal, ze probeert ook deze invloeden in haar muziek te verwerken. Bij wijze van voorbeeld speelt ze een oud folknummer uit het zuiden van Portugal getiteld ‘rok’ waarbij ze al zingend haar rok laat dansen over het podium.
Mariza, geboren in Mozambique, haar vader Portugees en haar moeder Afrikaans, groeit op in Lissabon. Hier hebben haar ouders een Taverne in de wijk ‘Mouraria’, de bakermat van de fado. Hier hoor je op iedere straathoek fado, dus ook in de taverne van haar ouders. Haar vader leerde haar al fado toen ze vijf jaar oud was. Hij gebruikte hierbij prenten en tekeningen om haar de tekst te laten onthouden. Maar naast fado luisterde ze ook naar jazz, blues, gospel en Braziliaanse liederen. Om ook haar Afrikaanse invloeden te benadrukken zingt ze een liedje over haar oma in Mozambique, een fado maar met duidelijke Afrikaanse invloeden.
Als laatste nummer heeft Mariza gekozen voor haar favoriete fado ‘Primavera’ een geweldige vertolking met een overweldigend slot wat iedereen in de zaal kippenvel bezorgde. Een staande ovatie volgde.
Een toegift kon niet uitblijven, Mariza begint met een verhaaltje van die middag. Ze was in Tilburg aangekomen en werd rondgeleid door 013. Hierbij kwamen ze in één van de andere zalen uit waar op dat moment de ‘Metal Matinee’ gehouden werd. Ze vroeg zich af waar ze terecht was gekomen en wat voor publiek ze voor zich zou krijgen die avond.
Voor de toegift vraagt ze het publiek zich te verplaatsen naar een taverne in Lissabon. Geheel onversterkt, zonder microfoons, brengt ze met de drie gitaristen de toegift ten gehore. Fenomenaal hoe ze onversterkt de hele zaal weet te vullen met haar stemgeluid en ook de zachte passages over kan laten komen. Weer kippenvel en een staande ovatie.
Als laatste nummer heeft ze gekozen voor het bekende engelse nummer ‘Summertime’. Ze weet het op geheel eigen wijze te vertolken: slow, jazzy maar toch met haar eigen fado invloeden. Een mooi slot voor deze geweldige avond.
Mariza - website
Bezetting
Mariza “ vocal
Luis Guerreiro “ portuguese gitar
António Neto “ classic gitar
Vasco Sousa “ bas
Paulo Moreira “ cello
Antonio Barbosa “ violin
Ricardo Mateus “ viola
Jo ¢o Pedro Ruela - percussion
CD en DVD
 Transparente Mariza |  Mariza - BBC Sessions Live Mariza |